Cách suy nghĩ và hành động thực hiện giải bài toán theo mô tả ở trên gọi
là phương pháp thử và sai (Trial and Error Method) và được minh họa bằng
Hình 3: Bài toán và lời giải được ký hiệu bằng hai điểm khác nhau trên mặt
phẳng. Các mũi tên diễn tả các phép thử. Trên thực tế, số lượng các phép thử
sai có thể lớn hơn nhiều vì phương pháp thử và sai có mặt tại bất kỳ giai
đoạn nào của quá trình thực hiện giải bài toán.
Bạn đọc có thể nhận ra phương pháp thử và sai khi nhớ lại thời đi học
mình giải các bài toán như thế nào hoặc đọc báo chí thấy các hiện tượng xây
rồi đập, nhập rồi tách, tách rồi nhập, quyết định sau sửa quyết định trước
trong một thời gian rất ngắn, cấm rồi cho, cho rồi cấm và nhiều thứ cứ phải
sửa đi sửa lại mà vẫn không đạt. Thử và sai thành hiện tượng xã hội, nhiều
đến nỗi, trên báo Lao Động Xuân 1998 có đăng vế ra đã có từ nhiều năm
trước "Sai đâu sửa đó, sai đó sửa đâu, sửa đâu sai đó" và vế đối của nhà
giáo lão thành Nguyễn Tài Đại, Nghệ An: "Lấy thu bù chi, lấy chi bù thu, bù
thu lấy chi".
Hình 3: Phương pháp thử và sai (Trial and Error Method)
