đòi hỏi phải khách quan, phản ánh hiện thực khách quan như nó vốn có thì
người suy nghĩ luôn bị chi phối bởi những yếu tố chủ quan nói trên. Đây
cũng là một nguyên nhân quan trọng nữa làm tăng số lượng các phép thử –
sai.
Tình hình còn trở nên phức tạp hơn khi tính chủ quan và tính chọn lọc của
trí nhớ kết hợp lại với nhau. Ví dụ, do chủ quan, những người khác nhau,
khi tiếp thu thông tin về cùng một đối tượng, có thể chọn lọc các chi tiết và
sự liên kết giữa những chi tiết đó theo những cách khác nhau để nhớ. Do
vậy, có thể xảy ra chuyện, với một số người nào đó, những chi tiết không
giúp ích giải bài toán thì nhớ, những chi tiết giúp ích thì không.
3. Cho đến hiện nay, phần lớn mọi người không được trang bị (dạy và
học) một cách bài bản những tri thức cần thiết cho quá trình suy nghĩ giải
quyết vấn đề và ra quyết định. Nói cách khác, trong trí nhớ của phần lớn mọi
người không có những tri thức là những phương pháp khoa học bảo đảm
thông tin, tri thức và điều khiển các giai đoạn của quá trình tư duy hoạt động
với năng suất và hiệu quả cao. Người viết cho rằng, đây là nguyên nhân cơ
bản nhất trong các nguyên nhân và PPLSTVĐM góp phần tích cực khắc
phục nguyên nhân này.
6.4.2. Tiếp thu thông tin và các mức độ hiểu
Giai đoạn tiếp thu thông tin (xem các Hình 43 và Hình 44) là giai đoạn
đầu tiên của tư duy, có nhiệm vụ thu và hiểu các thông tin bài toán và môi
trường bên ngoài.
Trước hết nói về thu thông tin. Hoạt động tư duy chỉ thu thông tin từ
nguồn duy nhất là nhận thức cảm tính, bao gồm cảm giác, tri giác và
biểu tượng. Nhờ từng giác quan (thị, thính, khứu, xúc, vị giác), chủ thể
cảm giác được từng tính chất riêng lẻ của đối tượng cho trước. Trong
óc chủ thể, các cảm giác riêng lẻ kết nối với nhau thành tri giác, giúp
chủ thể nhận biết đối tượng cho trước một cách tổng thể và phân biệt
đối tượng cho trước với các đối tượng khác. Tuy nhiên, tri giác của con
người không phải lúc nào cũng phản ánh các đối tượng một cách chính
