kèm theo sự thay đổi về chất nữa... Nếu coi các mối liên kết là các đối
tượng, thì các mối liên kết cũng có các định nghĩa của mình. Các định nghĩa
về các mối liên kết giúp chúng ta nhận biết các mối liên kết và phân biệt
chúng với nhau. Tuy nhiên, khi tạo thành các đối tượng mới, phức tạp hơn,
các mối liên kết phải tuân theo những quy tắc (cách) nhất định. Những quy
tắc này có thể mang tính khách quan như các quy luật hoặc chủ quan do con
người tạo ra. Nếu bạn nắm và sử dụng những quy tắc liên kết này không sai
sót, thành thạo, bạn đạt mức hiểu ngữ pháp. Như vậy, từ “ngữ pháp” dùng ở
đây được hiểu theo nghĩa rất rộng, chứ không phải hiểu theo nghĩa hẹp: Ngữ
pháp của một thứ tiếng nào đó.
Ví dụ, bạn tiếp thu thông tin: 1, 2, 3, 4, bạn nhận biết đấy là các chữ số
một, hai, ba, bốn, bạn hiểu ở mức định nghĩa. Còn nếu thông tin là 1234, bạn
không chỉ dừng ở mức hiểu định nghĩa mà còn hiểu rằng, đó là một ngàn hai
trăm ba mươi bốn, bạn hiểu thông tin ở mức ngữ pháp. Bởi vì, bạn nắm và
biết sử dụng các quy tắc liên kết các chữ số lại với nhau. Trong trường hợp
các chữ số ở trên, mối liên kết thể hiện ở mối quan hệ giữa vị trí (hàng) của
các chữ số: Hàng đơn vị, hàng chục, hàng trăm, hàng ngàn. Hoặc, cụ thể
hơn: 1234 = 1 x 10
3
+ 2 x 10
2
+ 3 x 10
1
+ 4 x 10
0
.
Một ví dụ khác, giả sử bạn học chơi cờ tướng. Người dạy bạn giới thiệu:
Quân cờ viết chữ thế này gọi là quân tướng, quân viết chữ thế kia gọi là
quân sĩ..., bàn cờ được kẻ ô như sau... Bạn nhận biết thuộc lòng những cái
đó, bạn hiểu cờ tướng ở mức định nghĩa. Sau đó, người dạy bạn trình bày
luật chơi cờ tướng. Luật chơi cờ tướng chính là các quy tắc liên kết các quân
cờ, bàn cờ lại với nhau. Bao giờ bạn biết chơi cờ tướng sạch nước cản,
không phạm luật, bạn đạt mức hiểu ngữ pháp của cờ tướng. Còn chơi hay lại
là chuyện khác, cao hơn nữa.
Ở đâu ngữ pháp càng chặt chẽ, rõ ràng và chính xác, ở đó càng ít gây hiểu
lầm. Một lần nữa, các khoa học chính xác lại tỏ ra ưu việt. Ngoài ra, trong
các trò chơi, các môn thể thao, luật chơi cũng thuộc loại ngữ pháp nói trên.
Nói chung, ở mức ngữ pháp, có thể có những vấn đề lớn hơn ở mức định
nghĩa nhưng có thể vượt qua được. Ví dụ, ai cũng có thể học để biết chơi cờ
