cần hai năm học nói và cần sáu mươi năm để học cách điều khiển lời nói”.
I.P. Pavlov: “Nhờ toàn bộ cuộc sống trước đó của cá nhân, mỗi từ ngữ đã
được gắn liền với mỗi vật kích thích bên ngoài hoặc bên trong. Các kích
thích đó, cuối cùng đều được dẫn truyền tới bán cầu đại não. Do vậy, các từ
ngữ có thể gây ra những hành động và phản ứng của cơ thể, giống như
những hành động và phản ứng của cơ thể khi bị chính những vật kích thích
đó thực sự gây ra”.
Ký hiệu:
Ký hiệu, hiểu theo nghĩa rộng, là bất kỳ cái gì, được quy ước dùng để chỉ
đến đối tượng khác. Ví dụ, các em bé chơi trò mua – bán, quy ước các mảnh
giấy xé ra là tiền, miếng đất sét màu hồng là thịt, màu xanh là rau... Lúc này,
các mảnh giấy, các miếng đất sét màu sắc khác nhau là các ký hiệu. Trong
nghĩa như vậy, các từ ngữ cũng là các ký hiệu.
Ở đây, người viết dùng từ “ký hiệu” theo nghĩa hẹp, là các ký hiệu như
các ký hiệu thường dùng trong toán học: Chúng còn đơn giản và gọn hơn cả
các từ ngữ. Ví dụ, nếu phát biểu định luật Ohm bằng ngôn ngữ thì dài. Dùng
ký hiệu, chúng ta có công thức gọn hơn nhiều: I = U/R. Trong đó, I là ký
hiệu của “cường độ dòng điện”; = – “bằng”; U – “hiệu điện thế”; / – “phép
chia”; R – “điện trở”. Hoặc, các ký hiệu là các hình vẽ đơn giản như các tín
hiệu màu, biển báo giao thông, các biểu tượng trên thanh công cụ trong máy
tính...
Người ta suy nghĩ không chỉ bằng ngôn ngữ mà còn bằng cả các ký hiệu.
Do một số đặc thù, trong nhiều trường hợp, ký hiệu ưu việt hơn từ ngữ. Các
ký hiệu và từ ngữ tương tự nhau, hiểu theo nghĩa, chúng đều là “tên gọi”
của các hình ảnh (biểu tượng tâm lý) của các đối tượng chứ không phải là
chính các đối tượng. Điều này có nghĩa, về cơ bản, những gì trình bày ở trên
về ngôn ngữ có thể dùng cho các ký hiệu. Tuy nhiên, giữa ngôn ngữ và ký
hiệu có những điểm khác nhau. Ví dụ:
