trong trí nhớ, không chịu đưa ra những cái mới hoặc tiếp nhận những cái
mới.
Lịch sử phát triển khoa học, công nghệ nói riêng, lịch sử phát triển xã hội
loài người nói chung, có vô số các ví dụ về cuộc đấu tranh, nhiều khi là căng
thẳng và trả giá đắt, kể cả sinh mạng của nhiều người, giữa những ý tưởng
mới, tiến bộ với những ý tưởng cũ, lạc hậu, được nhiều người, thậm chí, đa
số khăng khăng giữ lại trong suốt thời gian dài. Dưới đây, người viết dẫn ra
một số trường hợp tương đối điển hình từ lĩnh vực vật lý học. Tình hình
tương tự cũng xảy ra đối với các lĩnh vực khác.
Từ thời thượng cổ, loài người đã quen với những gì quan sát thấy: Mặt
trời và các ngôi sao chuyển động còn Trái Đất đứng yên. Dựa trên quan
niệm đó, hệ thống địa tâm của Ptolemey ra đời và trở thành quan niệm
chính thống của tôn giáo, coi Trái Đất là tâm điểm lựa chọn của các
đấng Chúa Trời tối cao. Thuyết địa tâm tồn tại đến thế kỷ 16.
N. Copernicus (1473 – 1543) phát hiện ra sai lầm của hệ địa tâm, tương tự
như sai lầm trong quan sát của người ngồi thuyền rời bến: Người đó có cảm
giác thuyền mình đứng yên còn bờ lùi về phía sau. Ông đưa ra hệ thống nhật
tâm ngược với hệ thống địa tâm: Mặt Trời là tâm của thế giới. Trái Đất quay
quanh Mặt Trời với chu kỳ một năm và tự quay quanh trục của mình với chu
kỳ một ngày-đêm.
Phát minh cách mạng của N. Copernicus là cú đánh mạnh vào toàn bộ thế
giới quan có ở thời Trung cổ và đánh dấu sự khởi đầu của công việc nghiên
cứu khoa học tách ra khỏi sự ảnh hưởng của thần học. May cho N.
Copernicus, công trình của ông in xong năm 1543, khi ông đang hấp hối, đã
cứu ông thoát khỏi sự trừng phạt của nhà thờ. Nhưng sự may mắn đó đã
không xảy ra với Bruno và Galileo, những người bước tiếp Copernicus.
J. Bruno (1548 – 1600) phát triển các ý tưởng của N. Copernicus: Ông
cho rằng Mặt Trời chỉ là một ngôi sao bình thường trong vô số các ngôi
