vậy mà bạn chỉ sử dụng số 1, chắc chắn hiệu quả hoạt động của xe sẽ không
cao, chưa kể, có khi phá vỡ hệ thống.
Theo W. Ashby, chỉ có đa dạng mới có thể khắc phục (điều khiển) được
đa dạng. Điều này có nghĩa, để có sự điều khiển tốt, hệ điều khiển phải có
mức độ đa dạng bằng hoặc cao hơn mức độ đa dạng của hệ bị điều khiển. A.
Maslow nhận xét một cách rất triết lý và chí lý rằng: “Khi công cụ duy nhất
bạn có là cái búa, bạn có khuynh hướng xem mọi vật như là cái đinh”. Mọi
vật xung quanh chúng ta rất đa dạng, nhưng nếu bản thân chúng ta là đơn
điệu, chúng ta không chỉ không thấy sự đa dạng mà còn trở nên duy ý chí:
Quy mọi cái đa dạng phải tuân theo sự đơn điệu của mình. Do vậy, nhiều khi
trả giá đắt mà không biết. Bạn thử tưởng tượng, nhà lãnh đạo hoặc quản lý
trong tay chỉ có công cụ điều khiển duy nhất là búa và xem tất cả mọi thứ
khác là đinh. Người đó, không nghi ngờ gì nữa, chỉ có một cách điều khiển
duy nhất là dùng búa đóng lên tất cả mọi thứ khác. Do vậy, thay vì điều
khiển theo đúng nghĩa, người đó trở thành kẻ phá hoại lớn.
Từ đây còn có thể suy ra, trong một tập hợp các hệ thống, hệ thống nào có
sự đa dạng cao nhất sẽ có khả năng điều khiển (kiểm soát) các hệ thống
khác. Trong ý nghĩa này, phải chăng bộ óc của con người với cấu trúc hệ
thống đặc biệt, chứa sự đa dạng lớn gấp nhiều lần “số vũ trụ” Eddington
(theo Eddington, tổng số proton và electron có trong vũ trụ bằng ), trên thực
tế, đã trở thành hệ thống điều khiển quá trình tiến hóa, phát triển trên Trái
Đất hiện nay. Cũng không phải ngẫu nhiên, do sự phức tạp và mức độ đa
dạng cao, bộ não còn được nhiều nhà nghiên cứu xem là “vũ trụ thứ hai”,
chứ không chỉ là “thế giới bên trong” của con người.
Ngoài ra, khái niệm hệ điều khiển hoặc hệ bị điều khiển còn mang ý nghĩa
tương đối, hiểu theo nghĩa, đối với cùng một hệ thống, trong mối quan hệ
này, nó là hệ điều khiển. Trong mối quan hệ khác, nó lại là hệ bị điều khiển.
Ví dụ, người lái trong mối quan hệ với xe gắn máy là hệ điều khiển, nhưng
trong mối quan hệ với thủ trưởng của anh ta, lại là hệ bị điều khiển. Bất kỳ
hệ thống nào thuộc loại này đều đứng giữa hai yêu cầu phải tăng tính đa
dạng của mình. Trong tư cách là hệ điều khiển, để điều khiển tốt hệ bị điều
