nhạy bén tư duy cao có những điểm giao (trùng) nhau như đều cần liên
tưởng, trí tưởng tượng, linh tính. Tính độc lập trong suy nghĩ và hành động
với tính dũng cảm bổ sung, hỗ trợ cho nhau. Sự quan tâm rộng thuộc tính
ham hiểu biết; khả năng định hướng, tập trung cao, trong thời gian dài vào
một vấn đề nào đó thuộc tính độc lập trong suy nghĩ và hành động, là ngược
nhau. Tuy vậy, trong phạm vi áp dụng của mình, chúng lại bổ sung, hỗ trợ
cho nhau, chứ không phải mâu thuẫn, loại trừ nhau. Chính việc giải bài toán
chuyên môn hẹp nhờ quan tâm các kiến thức rộng, giúp các nhân cách sáng
tạo có được những sáng tạo ở mức cao (xem mục nhỏ 4.2.6. Các mức sáng
tạo – các mức khó của bài toán của quyển một “Giới thiệu: Phương pháp
luận sáng tạo và đổi mới”).
5. Có một thực tế là, một mặt, chính các nhân cách sáng tạo không ít lần
suy nghĩ và hành động ra ngoài phạm vi áp dụng của các đặc điểm nêu trên
(xem điểm 3 của mục nhỏ này). Ví dụ, có những nhân cách sáng tạo dũng
cảm một cách cực đoan, trở nên liều lĩnh, phiêu lưu; độc lập trong suy nghĩ
và hành động đến mức không hợp tác với bất kỳ ai; quá không hài lòng với
những gì đang có, có thể dẫn đến “nổi loạn”, hiểu theo nghĩa, đưa ra cái
mới, chỉ vì nó mới mà không tính đến tính ích lợi và khả năng tiếp nhận của
hệ thực tế (ví dụ, những cuộc “nổi loạn” trong văn thơ)... Chưa kể, nhân
cách sáng tạo cũng là con người với đầy đủ các tật xấu của mình. Ví dụ, tính
ghen tị có thể dẫn đến cản trở công việc và chống đối thành công của các
đồng nghiệp. Điều này phản ánh trong những câu nói, lưu truyền trong giới
khoa học. Ví dụ, “Người ta chọc gậy bánh xe từ thời còn chưa sáng chế ra
bánh xe” (không rõ tác giả). “Căn cứ vào mức độ thô bỉ tăng lên của những
kẻ chống đối, ở mức độ nhất định, bạn có thể đánh giá sự thành công của
mình” (G. Helmgoltz).
Mặt khác, mọi người đều chủ quan và có tính ì tâm lý. Từ đây dẫn đến
tình trạng, các nhân cách sáng tạo gặp nhiều khó khăn trong việc được
những người khác cảm thông, chia sẻ, chấp nhận, đánh giá và ủng hộ.
Ví dụ, tính dũng cảm bị đánh giá là phiêu lưu, “cầm đèn chạy trước ô tô”
hoặc “chơi nổi”, “chơi trội”; tính ham hiểu biết, chưa hài lòng với những gì
