Hình 105.
Hình 105: Hình thức xoáy ốc của sự phát triển
Trong đó, theo thời gian, sự vận động (thay đổi, chuyển hóa lượng–chất)
dẫn đến xung đột giữa các mặt đối lập. Mâu thuẫn cần giải quyết nảy sinh
rồi được giải quyết. Trạng thái (n) được thay thế (bị phủ định) bằng trạng
thái (n+1) có mức độ phát triển cao hơn. Cứ như thế... trạng thái (n+1) lại
được thay thế (bị phủ định) bằng trạng thái (n+2) có mức độ phát triển cao
hơn nữa... không có tận cùng. Sau một số lần phủ định (ít nhất là hai), sự
phát triển dường như có sự quay trở lại điểm xuất phát, nhưng trên cơ sở
mới cao hơn (bạn đọc có thể so sánh trạng thái (n+2) với trạng thái (n)).
Nhìn lĩnh vực sáng tạo và đổi mới theo nội dung của ba quy luật cơ bản
về sự phát triển của phép biện chứng, bạn đọc không mấy khó khăn có thể
thấy rằng, sáng tạo và đổi mới làm công việc phủ định (xem quy luật về phủ
định trong mục nhỏ 9.2.2. Các quy luật cơ bản của phép biện chứng) để tạo
ra sự phát triển (xem Hình 106):
