nghiệm và có các biện pháp dự phòng để tránh rơi vào những tình huống cấp
bách phải ra quyết định tương tự như đã xảy ra ở trên. Một trong các biện
pháp là, thông tin (trừ những thông tin bí mật theo luật định) phải luôn thông
suốt (minh bạch), dễ tiếp cận đối với tất cả mọi người.
4) Nếu thông tin là thông tin lôgích về mặt hình thức, hiểu theo nghĩa,
không có các bẫy giả hoặc phi lôgích và có đủ ba yếu tố: Tiền đề, cách lập
luận, kết luận thì bạn cần kiểm tra tiếp (xem Hình 98):
4a) Kiểm tra nội dung của các khái niệm: Các khái niệm dùng trong luận
ý có được định nghĩa đủ rõ ràng để chấp nhận được không? Chúng có được
phân biệt đủ rạch ròi với các khái niệm liên quan, gần với chúng không?
Ví dụ, luận ý sau do phe đòi cấm nạo thai đưa ra: “Bào thai của người là
người. Nạo là công việc giết chết bào thai. Vậy, nạo thai là giết người”. Phe
ủng hộ nạo thai đưa ra luận ý ngược lại: “Bào thai của người không phải là
người. Do vậy, nạo thai không phải là giết người”. Bạn ủng hộ phe nào: Phe
ủng hộ hay phe phản đối nạo thai? Bạn không nên quyết định ngay mà nên
tìm hiểu tiếp.
Các khái niệm “nạo”, “giết chết”, “bào thai” đều được cả hai phe ủng
hộ, phản đối nạo thai và bạn định nghĩa giống nhau và đủ rõ ràng. Trong khi
đó, khái niệm “người”, “giết người” không được hai phe định nghĩa đủ rõ
ràng để cùng chấp nhận trong trường hợp này. Nói cách khác, bạn chưa thể
ra quyết định ủng hộ phe nào và bạn cần có định nghĩa của mình về các khái
niệm nói trên mới tính tiếp được.
Như vậy, ở đây có vấn đề định nghĩa khái niệm “người”, “giết người”,
đặc biệt, khái niệm “người” cần được giải quyết. Để làm điều đó, cần có
thêm nhiều thông tin rộng hơn, nằm ngoài những luận ý nêu ở trên. Dưới
đây là một số thông tin liên quan.
Rõ ràng, khi còn là tinh trùng riêng, trứng riêng, không ai coi đấy là
người. Trên thực tế, các biện pháp ngừa thai được phép (thậm chí khuyến
khích) dùng rộng rãi. Mặt khác, khi đứa bé đủ ngày, đủ tháng sinh ra, tất cả
đều nhất trí đấy là người. Vậy, trong khoảng phát triển từ lúc thụ thai (trứng
