Một số lớn đã thiếu mất vài bộ phận bên trong: một lá phổi, một trái cật, vài
lóng xương, v.v... Bốn mươi tù nhân không có mắt. Tất cả đều bị bắt bớ
một cách tự động, cùng một lượt với tôi. Lúc đầu, tôi thương hại họ. Bạn
Moritz tôi nhắm mắt lại mỗi khi thấy mấy người cụt tay cụt chân tàn phế tật
nguyền trong trại. Nhưng anh Moritz là người chất phác cổ lỗ. Anh không
hiểu lối bắt bớ tự động này, và cũng không biết hễ là phần tử của hạng nào
bị giam cầm, thì không ai được thoát khỏi, dầu chỉ có một chân, không mắt,
không mũi hoặc một lá phổi đi nữa. Sự bắt bớ tự động này không miễn cho
người tàn tật nào cả. Đó là công bình. Muốn công bình phải thi hành gồm
tất cả, không có ngoại lệ.
Trong trại này có một giáo sư cụt mất hai cánh tay, vì bị thương ở mặt trận;
khi các người ra lịnh bắt mấy giáo sư, không lý nào lại miễn trừ bạn tôi, vì
anh không có tay. Có gì liên quan giữa sự bắt bớ và hai tay đâu? Không,
anh là giáo sư thì anh bị bắt cùng một lượt với hạng giáo sư mà anh thuộc
vào hạng đó. Các người đã thi hành đúng như vậy. Và các người không bao
giờ lầm! Vì thế, tôi phục các người làm sao! Tôi có thể hy sinh đời tôi, bất
cứ giờ nào, cho nền Văn minh vĩ đại và tốt đẹp của các người. Các người là
hiện thân của Công bình và Tinh xác.
Trở lại vấn đề chánh: các tù nhân tàn phế ấy chỉ còn là những mảnh thịt, mà
cũng được một khẩu phần lương thực như người toàn vẹn, thì thật là một
đại bất công.
Tôi đề nghị cho họ một khẩu phần tương đương với thân xác còn lại của
họ. Chánh phủ các người đã hy sinh lớn lao để lo cung cấp khẩu phần
lương thực cho tù nhân. Nói tù nhân, là kể một người toàn vẹn. Nếu gom ba
ngàn tù nhân tàn tật ấy và đếm số tay, chân, mắt, phổi của họ mất đi, thì
thật sự chỉ còn độ hai ngàn người là nhiều.
Như thế, các người có thể tiết kiệm ít lắm một ngàn khẩu phần mỗi ngày.
Tại sao các người lại chi tiêu để nuôi những bộ phận mà tù nhân không còn
nữa? Phải là nhân đạo sái đường không?
