CHƯƠNG 2: QUAN ĐIỂM PHÂN TÂM HỌC
Tiến bộ vô cùng quan trọng của phân tâm học (psychanalyse) trong lĩnh
vực tâm sinh lí, là cho rằng không một yếu tố nào can thiệp vào đời sống
tâm linh mà không mang một ý nghĩa về con người. Cái tồn tại một cách cụ
thể, không phải là cái thân thể khách thể (corps objet) do các nhà khoa học
miêu tả, mà là cái thân thể sống của chủ thể.
Bàn luận về phân tâm học không phải là một công việc dễ dàng. Vả
chăng ở đây, chúng tôi không có ý định phê phán nó một cách tổng thể, mà
chỉ muốn xem xét phần đóng góp của nó vào công việc nghiên cứu phụ nữ.
Cũng như mọi tôn giáo đạo Cơ đốc, chủ nghĩa Mác phân tâm học tỏ ra linh
hoạt, làm người ta lúng túng, trên một cái nền những khái niệm cứng đờ.
Có khi từ ngữ được hiểu trong đó theo cái nghĩa hẹp nhất: từ “dương vật”
(phallus) chẳng hạn, chỉ rất chính xác cơ quan sinh dục nam, một cục thịt.
Nhưng có khi chúng được mở rộng một cách vô tận và có một giá trị tượng
trưng: “dương vật” có thể chỉ toàn bộ tính cách và tình thế nam tính. Nếu
người ta công kích lời văn của học thuyết, thì nhà phân tâm học cho là
người ta ngộ nhận tinh thần của nó; nếu người ta tán thành tinh thần học
thuyết, thì ngay lập tức, nhà phân tâm học muốn nhốt chặt người ta vào lời
văn. Ông ta bảo: học thuyết không quan trọng: phân tâm học là một phương
pháp, nhưng thành tựu của phương pháp củng cố lòng tin của tác giả học
thuyết. Vả lại, tìm gặp ở đâu gương mặt đích thực của phân tâm học, nếu
không phải ở các nhà phân tâm học? Nhưng trong những số người này cũng
như trong số các tín đồ Cơ đốc giáo và những người macxit, không phải
không có những người “dị giáo”; và hơn một nhà phân tâm học đã tuyên bố
“kẻ thù tồi tệ nhất của phân tâm học, chính là các nhà phân tâm học”.
Nhiều sự hiểu lầm không được thanh toán, mặc dù đã có một sự xác định
kinh viện, thường là phô trương. Như Sartre và Merleau-Ponty đã lưu ý,
mệnh đề “bản năng giới tính song song tồn tại với cuộc sống” có thể hiểu
theo hai cách hoàn toàn khác nhau; người ta có thể muốn nói rằng mọi
