trong ông. Một cách ôn hoà hơn, trong cuốn Nhà bác học và diễn từ tinh tế,
Marguerite de Valois
tuyên bố trong người phụ nữ có một cái gì đó thần
thánh. Nhưng nhà văn nữ phục vụ tốt nhất quyền lợi của giới mình là
Marguerite de Navarre
, người đề xuất, chống lại tình trạng phóng túng
của tập tục, một lý tưởng tìm cách dung hoà hôn nhân và tình yêu vì danh
dự và hạnh phúc của phụ nữ.
Dĩ nhiên các địch thủ của phụ nữ không chịu hạ vũ khí. Đặc biệt cuốn
Cuộc tranh luận về hai giới nam, nữ trả lời Agrippa và lấy lại những luận
cứ thời Trung đại. Và trào lưu chống nữ giới trở lại kịch liệt vào năm 1617,
với cuốn Sách vỡ lòng về thiếu sót và thói ranh mãnh của phụ nữ của
Jacques Olivier
dưới mỗi chữ cái ghi một thiếu sót của phụ nữ.
Chính những thành tựu nữ giới thu được làm dấy lên những cuộc tấn
công mới chống lại họ. Các vị phu nhân thanh nhã trong khuê các khiến dư
luận bất bình. Người ta hoan nghênh cuốn Đàn bà kiểu cách rởm
và, ít
lâu sau, cuốn Đàn bà thông thái
.
Nhưng Molière không phải là kẻ thù của phụ nữ: ông công kích dữ dội
những cuộc hôn nhân bị áp đặt, đòi hỏi tự do về mặt tình cảm cho các cô
gái, lòng kính trọng và quyền độc lập cho người vợ. Trái lại, trong các bài
thuyết giáo, Bossuet
không hề khoan hậu đối với họ. Người đàn bà đầu
tiên theo lời ông thuyết giáo chỉ là “một phần của Adam và một thứ thu
nhỏ. Và tỷ lệ trí tuệ cũng tương tự như vậy”. La Bruyère
, Saint
Evremond
tỏ ra ủng hộ phụ nữ. Và người kiên quyết bênh vực nữ giới
hơn cả là Poulain de la Barre. Năm 1673, ông xuất bản một tác phẩm theo
xu hướng Descartes
Bàn về quyền bình đẳng nam, nữ. Theo ông, vì đàn
ông là những người mạnh nhất nên luôn luôn bênh vực giới mình, còn đàn
bà thì theo tập quán, chấp nhận sự phụ thuộc. Họ không bao giờ có cơ may:
tự do cũng không, học vấn cũng không. Vì vậy, chỉ có thể đánh giá họ theo
những gì họ đã từng làm trong quá khứ. Không hề có gì chỉ ra là họ thấp
kém hơn đàn ông. Giải phẫu học phát hiện ra những sự khác biệt, nhưng
không một sự khác biệt nào tạo nên một ưu thế của nam giới. Và để kết
luận, Poulain de la Barre đòi hỏi cho phụ nữ một trình độ học vấn vững
