223
trường hợp b nh thường. Người phụ nữ tự yêu mình không thể nghĩ l|
người khác không nồng nhiệt quan tâm tới họ. H có chứng cớ rõ ràng
m nh không được yêu quý là họ giả định bị người ta thù hận. Mọi lời phê
ph{n đối với họ, họ đều cho là do ghen tị, thù ghét. Thất bại của họ là hệ
quả của những mưu kế đen tối; v| qua đó, khiến họ tin chắc vị trí quan
trọng của mình. Ho d d|ng trượt tời hoang tưởng tự đại (mégalomanie),
hay hoang tưởng truy hại vốn là hình ảnh đảo ngược của hoang tưởng tự
đại: họ cho mình là trung tâm của v trụ và không biết tới v trụ nào khác
v trụ của mình.
Nhưng vở hài kịch tự yêu mình có hại cho cuộc đời thực: một nhân vật
hư ảo thiết tha mong muốn sự khám phục của một công chúng hư ảo.
Người phụ nữ bị cái tôi của mình xâu xé, không còn có thể hiểu biết gì hết
về thế giới cụ thể, không còn quan tâm thiết lập bất kỳ mối quan hệ thực tế
nào với người khác. Giá linh cảm những lời mỉa mai mà buổi tối những
“người ca ngợi” bà ghi trong sổ tay, thì chắc hẳn bá de Stael không thiết tha
biếu di n Phèdre đến thế. Nhưng người phụ nữ tự yêu mình không chấp
nhận người ta có thể thấy mình không phải giống như m nh tự thể hiên ra
ngoài. Vì vậy, dù một mực tự mình ngắm mình, họ v n khó lòng tự đ{nh
giá mình và d dàng rơi vào cảnh lố bịch.
Chỉ một mực ngắm nghía mình, họ không trông thấy gì hết. Tất cả
những gì họ không thể đồng hoá với trường hợp của mình, với lịch sử của
mình, đều xa lạ đối với họ. Ho thích nhân lên gấp bội các lánh nghiệm bản
thân; muốn biết niềm mê say và những nỗi khắc khoải của cô g{i đang yêu,
những niềm vui trọn vẹn của sự sinh nở, tình bạn, cảnh cô đơn, những giọt
nước mắt, những tiếng cười. Nhưng v không bao giờ có thể hiến dâng
mình nên tình cảm và những mối xúc động của họ đều giả tạo. Dĩ nhiên
Isadora Duncan khóc cái chết của những đứa con với những giọt nước mắt
thực sự. Nhưng khi ném những nắm tro thi hài chúng xuống biển với một
