318
với phụ nữ hiện nay tồi tệ tới mức không một lời phản đối nào đối với một
sự thay đổi triệt để, có thể có giá trị. Vấn đề đặt ra không phải là thủ tiêu ở
nữ giới những sự ng u nhiên và khốn khó của thân phận con người, mà là
cung cấp cho họ phương tiện vượt lên trên những sự ng u nhiên và khốn
khó ấy. Phụ nữ không phải là nạn nhân một định mệnh bí ẩn nào hết.
Những nét đặc trưng của họ có ý nghĩa quan trọng l| do c{ch người ta
nhìn nhận chúng: Chúng có thể được khắc phục nếu được quan niệm theo
những vi n cảnh mới. Chẳng hạn, qua kinh nghiệm tình dục của họ, phụ
nữ cảm thấy - và thông thường ghê tởm - ách thống trị của đ|n ông; nhưng
không thể từ đó kết luận buồng trứng của họ buộc họ vĩnh vi n sống quỳ
gối. Lịch sử không quay vòng tròn. Nếu người ta giữ một đẳng cấp trong
tình trạng thấp kém, thì chắc hẳn nó v n thấp kém. Nhưng sự tự do có thể
phá tan cái vòng luẩn quẩn. Nếu để cho người Da đen đầu phiếu, họ sẽ trở
nên xứng đ{ng với việc bỏ phiếu. Nếu trao trách nhiệm cho phụ nữ, họ sẽ
biết c{ch đảm đương ch ng. Vấn đề là ở chỗ không thể chờ đợi ở những kẻ
áp bức hành vi khoan dung một cách tự gi{c. Nhưng sự nổi dậy của những
người bị áp bức lúc này, và chính bản thân sự chuyển biến của đẳng cấp có
đặc quyền lúc khác tạo nên những tình thế mới. Chẳng hạn, vì quyền lợi
của chính bản thân mình, đ|n ông đã đi tới chỗ giải phóng phụ nữ trong
một chừng mực nhất định; chị em chỉ còn phải tiếp tục tiến lên, và những
kết quả thu được góp phần khuyến khích họ. Hầu như có phần chắc chắn
là rồi đ}y, trong một tương lai tuy còn tương đối xa, hợ sẽ đạt tới một sự
b nh đẳng hoàn toàn về kinh tế và xã hội, kéo theo một sự biến chuyển nội
tâm. Một số người sẽ cho rằng d u thế nào, nếu có thể có một thế giới như
vậy, thì thế giới ấy c ng không đ{ng mong ước. Nếu phụ nữ c ng “giống”
như đ|n ông, thì cuộc sống sẽ không còn cái “chất muối mặn mòi” của nó
nữa. Lập luận này không có gì mới: những ai có lợi trong việc kéo níu hiện
tại, luôn luôn nhỏ lệ nuối tiếc quá khứ diệu kỳ sắp tiêu tan và không hề
mỉm cười với tương lai sắp tới. Chắc hẳn trong thế giới ngày mai sẽ không
