- Tôi học năm thứ nhứt ban Lý Hóa, Khâm nói, lớp đó thật là tệ. Toàn
tụi phản động anh à. Anh nghĩ coi, toàn một lũ sắp làm công chức cho
Nguyễn Văn Thiệu
Hữu ngó quanh, có ý nhắc Khâm nên nói nhỏ bớt. Anh hỏi:
- Thế còn các lớp khác?
- Cũng thế. Cả cái đại học sư phạm là vậy hết. Cứ ngày hai buổi vô
lớp điểm danh xong xuôi, thầy nói gì chép nấy. Chép đã rồi về. Trong đầu
tụi nó chẳng biết một chút gì về chánh sách thực dân mới, về độc lập dân
tộc, đừng nói chi tới cách mạng. Chúng chỉ biết có một điều, đó là làm thế
nào để thi ra trường đậu cao, chọn được nhiệm sở tốt. Toàn là một lũ phản
động, đáng ghét không thể tưởng được.
Hữu hơi cúi xuống, giọng anh nhỏ lại. Anh hỏi:
- Cơ sở chúng ta ở đó có ba đồng chí, ngoài ra không có quần chúng
tiến bộ nào sao?
Khâm nâng tách cà phê lên môi, uống một ngụm nhỏ và đặt nhẹ tách
xuống bàn. Anh nói:
- Kể ra thì cũng có, cũng có một số.
- Chừng bao nhiêu?
- Thực ra tôi cũng không rõ.
- Nhưng chắc là có một số tiến bộ?
- Có.
- Vậy thì đâu phải chỉ toàn sinh viên phản động.
- Có lẽ như thế.
Khâm có vẻ bị xúc động. Hữu nói:
- Tôi rất đồng ý với anh rằng họ là những sinh viên sắp làm công chức
tất nhiên họ cầu an và thụ động. Nhưng như thế, theo tôi chưa hẳn là phản
động. Số phản động thực sự tôi nghĩ có lẽ ít thôi, rất ít là khác. Anh nghĩ
sao?
Câu hỏi đột ngột làm Khâm luống cuống. Anh đưa tách cà phê lên
môi, uống rất nhanh, đặt xuống rồi lại đưa lên môi uống một ngụm nữa.
- Vâng… Có lẽ anh nhận xét chín chắn hơn tôi. Thực ra dùng từ “phản
động” có hơi thái quá nhưng dẫu sao thì… thì đa số vẫn rất lưng chừng
