khi bị các bạn tù căn vặn thì những, sĩ quan tham mưu đó chỉ trả lời úp mở,
mập mờ, để cho các bạn tù ai muốn hiểu theo nghĩa nào tùy thích.
Riêng đối với Gri-gô-ri thì thời gian đi chậm như rùa, Mặc dù anh đã
gửi nhiều bản thỉnh cầu lên ban chỉ huy trại, nhưng họ vẫn không tiếp anh.
Cả ngày anh nằm dài trong khu nhà gỗ, sách luôn luôn trên tay. Trại tù binh
này có một thư viện khá tốt. Anh đọc liên tục để cố quên, để xua đuổi nổi
lo âu và để bớt nghĩ đến Mac-ti-ni bất hạnh đang chờ đợi vô ích sự giúp đỡ
của anh. Ngay phút đầu anh đã ít lo nghĩ đến số phận riêng mình: nếu họ đã
thả những người khác thì thế nào cũng đến lượt mình...
Anh phó mặc cho thời gian cứ thế trôi đi và đó là sai lầm thứ hai mà
Gri-gô-ri không thể nào tự tha thứ cho mình được trong giờ phút cuối cùng
này. Nhưng giờ đây có nghiêm khắc phê phán mình cũng đã muộn, không
còn nghĩa lý gì nữa... Có lẽ tốt hơn là trước khi nhận cái chết không nên
căn vặn cái « vì sao » của những sự việc nối tiếp và không nên nghĩ ngợi gì
cả. Nhưng khốn thay bộ óc đã bị khuấy trộn vì những hồi ức không để anh
được yên với những sự kiện vừa xảy ra không lâu...
Buổi sáng 1 tháng 7 bắt đầu một cách khác thường. Gri-gô-ri choàng
tinh giấc vì có người lắc vai anh, anh mở mắt: một thượng sĩ Mỹ đứng bên
cạnh giường :
— Ông là đại úy Phôn Gôn-rinh ? — hắn nói bậng tiếng Đức sai
giọng.
— Phải, chính tôi.
Vậy mời ông lên gặp cấp chỉ huy.
— Ai mời ?
