tốt nhất. Lúc này nhân dân Nga đang lâm vào tình trạng khó khăn nặng nề.
Chúng ta hãy cố gắng làm sao cho loại người yêu lao động càng ít càng tốt.
Nào là quả phụ bị mất chồng trong chiến tranh... nào cô gái trẻ bị lừa lọc
lầm lẫn trong tình yêu... nào chàng thanh niên chưa tìm ra được chỗ đứng
của mình trong xã hội... Hãy dẫn họ đến với ý nghĩ nên hướng về Chúa.
Hãy tập họp họ vào một tổ chức nào đó. Nếu chưa có tổ chức đó thì hãy
thành lập đi! Người Xla-vơ thích ca hát bên cốc rượu. Hãy nhắc cho họ như
trước chiến tranh: họ được tự do nấu loại rượu ngon như thế nào. Kẻ say thì
đến cả chuyện nắm sừng quỷ họ cũng chẳng từ — người Nga thường nói
như vậy. Vấn đề ở chỗ ta khéo lái: ai là quỷ ? Hãy nắm vững là người Nga,
người U-cra-i-na, người Bi-ê-lô- ru-xi-a có thói ưa thích hài hước. Đấy!
Chúng ta hãy tìm cách thỏa mãn tính dân tộc của họ bằng cách: hãy giúp
cho các nhà khôi hài, hóm hỉnh thuộc hàng đống chuyện tiếu lâm, và các
giai thoại hóm hỉnh, làm cho lòng tin của họ về hiện tại và tương lai bị lu
mờ, và vì thế sức sản xuất cũng lụn tàn. Một chuyện cười ý nhị sắc sảo chỉ
trong giây lát được truyền đi nhanh chóng. Đôi khi còn do những thanh
niên mẫu mục nhất của chính quyền Xô-viết đem phổ biến. Miễn là câu
chuyện không lộ liễu. Câu nói thông dong giữa những người Nga «Bán cha
vì một trận cười» cũng không phải không có ý nghĩa.
Ngài đừng cười. Ngài hiệu phó. Người Đức các ngài không hiểu được
điều đó đâu. Từ cơ thể của đồng bào ngài chỉ tỏa ra mùi trại lính, và cao
lắm cũng chỉ giải trí được cho các bà nấu bếp mà thôi. Những chuyện cười
và các giai thoại là loại vũ khí khổng lồ. Đối với một người nó thâm nhập
một cách êm thấm... qua một người khác, nó bắt đầu gợi lên mọt cái gì đó
và cái gì đó chính là chất xúc tác đặc biệt của ý thức chống Xô-viết.
Phret cảm thấy ghê tởm đến tắc cả họng. Dường như bản thân anh
đang lặn ngụp bì bõm trong dòng nước thối tha bẩn thỉu của cống rãnh...
Hãy nén lòng. Dù sao thì ta vẫn là người cười sau cùng kia mà. —
Anh tự an ủi mình — Ta tò mò muốn biết rồi mặt ngươi sẽ nhăn nhó ra sao,
