GIỮA TRONG XANH - Trang 154

dài. Mặc dù vậy, tình cảm của tôi là tốt đẹp. Ra miền Bắc, nơi thực hiện tức
thì cái mơ ước từ ngày mình bắt đầu làm cách mạng, tuổi trẻ được chắp
cánh, tương lai chẳng biết đầu là cùng, nhưng ở lại, đối với tôi cùng nhân
dân chia ngọt sẻ bùi, phải hơn. Nhiều người trong số đang ngồi họp đây
tâm đắc với tôi điểm ấy lắm. Nhưng ngạc nhiên xiết bao, hầu hết số đó, khi
biết mình có thể đi, đều nói mình đáng được đi, nguyện vọng là được đi, có
người nói thật trắng trợn, và có chiều cuống quýt nữa, về công lao và khả
năng, khả năng xây dựng đất nước hòa bình của họ. Duy Xuyên, Chợ
Được, Ngân Sơn... đối phương đã đến, đang tiếp dần đến, và rõ ràng là
không hứa hẹn sẽ tôn trọng hiệp định, dần dần hiện nguyên hình tàn bạo và
ác ôn. Nhưng tôi không nghĩ rằng các bạn tôi sợ. Vì sau này, trong hoàn
cảnh đen tối và ác liệt hơn nhiều, nhiều người trong số đó lại tình nguyện
mở con đường máu mà về, sống và chiến đấu với chúng tôi. Nhưng lỗi có
lẽ là ở cách làm. Cách làm làm cho anh em nhầm tưởng ra đi là có giá trị, là
quan trọng hơn ở lại. Những người có nhiệm vụ tổ chức việc ở lại thì làm
ngược lại, cho việc ở lại quan trọng hơn việc ra đi. Có nói đi trắng trợn, thì
cũng có nói lại trắng trợn không kém, thành một cuộc tranh giành cãi vã
không lấy gì làm đẹp, nhất là đối với những người từ nay không sống
chung với nhau nữa, sắp mất hút nhau trong khoảng trời đất bao la của hai
miền tổ quốc, thậm chí sắp kẻ mất người còn. Tôi nhớ Quê, thư ký văn
phòng. Vì làm một nhiệm vụ bé nhỏ, Quê biết nếu không phát biểu một
cách thật rõ ràng, khó lòng người ta đoái tưởng đến mình. Mắt trũng —
chứng tỏ anh thức nhiều đêm trằn trọc suy tính, mặt hóp và tái xanh, anh
run lẩy bẩy khi nói: “— Tôi xin các anh chiếu cố tôi: tôi có tính hay sợ,
thần kinh tôi kém lắm, tôi không ở lại với bọn địch được đâu”. Đáp lại lời
khẩn cầu có tính thảm bại nhưng thành thật của Quê, là một tiếng cười
đồng thanh như phá, nhiều người cười đến chảy nước mắt nước mũi ra.
Những người cười ấy quên rằng lời lẽ tự “bình” của mình có văn hoa hơn,
nhưng chẳng qua mục đích cũng như Quê mà thôi. Rốt cuộc, Quê ở lại.
Còn tôi, thấy không ai nhắc đến mình, nhất là ban trù bị, tôi cũng lặng im
không nói. Tối hôm đó, tuy tôi vẫn nằm ở cơ quan nhưng mường tượng
như đã bắt đầu cuộc đời sắp tới ở miền Nam rồi, mỗi giờ dài bằng một