GIỮA TRONG XANH - Trang 156

hiểu rằng việc chọn lựa tôi không phải chỉ do anh Tâm, mà còn có nguồn
gốc từ trên cao hơn nữa. Sự nhận xét như vậy khiến tôi trả lời ngay, không
do dự:
— Tôi chịu được — tôi nói.
— Được. Anh về Bình Định — anh phân công cho tôi với cái mỉm cười
bộc lộ hẳn trên môi anh. Về sau, lâu về sau, theo sự bộc lộ của chính anh
Tâm, tôi mới biết lúc bấy giờ mình đang có trước mặt hình ảnh một cán bộ
chỉ huy ra lệnh cho cấp dưới nhưng bản thân mình thiếu tin tưởng như thế
nào. Cái mỉm cười của anh Tâm làm cho tôi bất giác trạnh lòng và muốn
chấm dứt ngay lập tức cuộc gặp mặt để suy nghĩ về sự việc to lớn vừa mới
xảy ra cho mình.
— Được — tôi nói.
Tất cả không đầy hai mươi phút. Tôi từ một chiến thắng rất cụ thể, Bắc
Công Tum, một khía cạnh của Điện Biên Phủ mà tôi có dự vào, từ một chế
độ tự do rất cụ thể mà tôi được vẫy vùng trong chín năm, bước ngược trở
lại, chìm khuất trong tối tăm của chế độ thực dân cũ rích nó bao trùm nước
ta ngót một thế kỷ và vây bủa tôi suốt cả tuổi thiếu niên. Sau hôm ấy, ở khu
năm, chế độ vẫn là chế độ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, tôi vẫn còn ở cơ
quan ấy, chung với các bạn tôi trong mái nhà xóm nhà ấy. Nhưng giá có ai
hỏi tôi, trong hai mươi năm chiến đấu chống Mỹ, quãng thời gian anh phải
dùng nhiều đến lòng can đảm là quãng nào, tôi sẽ trả lời là quãng thời gian
đó, sống giữa các bạn cũ mà tôi không còn cười tận cái cười, vui trọn niềm
vui, cứ cảm thấy nặng trịch ở trong lòng vì phải giữ một bí mật to lớn.
II
Câu chuyện của tôi cũng có thể bắt đầu từ lớp học đó, “lớp học dành cho
những người ở lại”. Một lớp học kỳ lạ, mỗi nhà trọ một người, không ai
được tiếp xúc với ai, buổi tối lên lớp, mỗi người cầm một cái đèn có hai tai
che đèn vừa đủ soi trang sổ tay của mình, trang sổ tay đó cũng sẽ hủy đi
trước giờ tan lớp, người trọ không được nói chuyện với chủ nhà, không
được hỏi họ, tên, thôn xóm. Đêm học, ngày nghỉ, tôi tẩn mẩn ngồi nhìn
đám thanh niên đánh bóng xa xa đằng kia, chốc chốc mắt nhắm cố nhớ nét
mặt vài người, không biết nhớ để làm chi. Mười lăm năm sau, có dịp qua