được đề nghị đi cùng bà. Tôi bỏ hết tất cả để đi, vì đây là một cơ
hội hiếm hoi để đến được một cái trại như thế. Cần nhớ rằng, vì
nhiều lý do khác nhau, các trại này nói chung hay nằm ở những
nơi xa xôi và cách biệt, đường đi đến rất khó khăn, thường bị
cấm vào. Cuộc sống nơi đó là sự tồn tại lay lắt, buồn thảm và
cùng cực, luôn luôn ở ranh giới sinh tử. Tuy vậy, ngoài nhóm
bác sĩ và nhân viên của các tổ chức từ thiện, người ta ít biết điều
này, bởi vì thế giới thận trọng cách ly với những nơi đau khổ tập
thể như thế và không muốn nghe nói về chúng.
Lúc nào tôi cũng nghĩ không thể đến được Itang. Để tới đó,
trước hết phải đến Addis Ababa. Từ đó phải thuê (nhưng thuê
của ai?) và trả tiền (nhưng trả cái gì?) máy bay đến Gambela
cách xa năm trăm cây số, nơi duy nhất gần Itang có sân bay. Đó
đã là biên giới Sudan, do đó việc xin hạ cánh là điều khó khăn
không gì tả xiết. Tuy vậy, cứ cho rằng anh có máy bay và thậm
chí được phép hạ cánh đi. Anh bay đến Gambela. Anh sẽ đi đâu?
Đến gặp ai tại cái thị trấn nghèo nàn này, nơi giữa khu chợ chỉ có
vài người Ethiopia chân đất đứng trong mưa xối xả? Họ đang
suy nghĩ gì khi đứng đó? Họ đang chờ đợi điều gì? Còn anh, anh
biết đào đâu ra ô tô và tài xế, rồi những người sẽ kéo xe lên khỏi
bãi lầy, dây thừng, gỗ bẩy? Đào đâu ra thức ăn? Nhưng cứ cho
rằng anh có tất cả đi. Bao giờ anh sẽ tới nơi? Một ngày có đủ
không? Anh phải thuyết phục, nài nỉ, mua chuộc bao nhiêu
trạm gác ở trên đường, để họ cho anh đi tiếp? Để cuối cùng, khi
anh đã đến đích, bên cánh cổng, người gác cổng bắt anh quay
về, bởi trong trại đang có dịch tả hay lỵ, hoặc vì không có người
chỉ huy anh phải xin phép hay ai đó có thể phiên dịch các cuộc
trò chuyện với người Nuer, những cư dân của trại. Hoặc là, như
chính điều giờ đây đang xảy ra, anh chẳng còn thấy ai sau cánh
cổng, không một bóng người.
