- Anh muốn nói là… – ba tôi bắt đầu rồi ngừng lại.
- Con muốn nói, một cái bóng đen khổng lồ đang bắt đầu lan ra trên đất
nước, đe doạ tất cả mọi người. Ông muốn gọi nó là bóng của một thiểu số
thống trị cũng được, con cũng chỉ dám ức đoán như thế là sát nhất thôi. Bản
chất nó ra sao, con cũng chẳng muốn tưởng tượng ra nữa 2. Nhưng điều con
muốn nói là: ông đang ở vào một cái thế rất nguy hiểm, một cái nguy hiểm
mà chính con cũng không lường trước nổi. Con lo cho ông lắm, nên lại
càng thấy nỗi nguy hiểm đó là ghê gớm. Ông nên nghe con, nhận lời đi nghỉ
thì hơn.
- Làm thế thì hèn nhát quá, – ba tôi phản đối.
- Không hèn nhát một chút nào cả. Ông đã có tuổi. Ông đã làm tròn sự
nghiệp của ông: một sự nghiệp vĩ đại cho xã hội. Ông nên để cuộc chiến
đấu hiện tại cho những người trẻ tuổi và khoẻ mạnh cáng đáng. Thanh niên
chúng con có công việc của chúng con. Xảy ra chuyện gì, đã có em Avis ở
bên con. Avis sẽ thay mặt ông ở tiền tuyến.
Ba tôi không đồng ý:
- Nhưng họ không thể hại tôi được. Nhờ trời tôi là một người độc lập. Ồ!
Anh cứ tin chắc rằng tôi rất hiểu một giáo sư phụ thuộc vào trường đại học
về mặt kinh tế có thể bị họ làm cho điêu đứng như thế nào. Nhưng tôi sống
độc lập. Tôi làm giáo sư không phải vì đồng lương, tôi cứ trông vào lợi tức
riêng cũng đủ ung dung chán. Họ có muốn cắt cũng chỉ có thể cắt được
lương của tôi là cùng.
- Ông vẫn chưa rõ, – Ernest trả lời. – Nếu tất cả những điều con lo ngại
xảy ra thì lợi tức riêng và ngay cả số vốn của ông cũng có thể bị tước đoạt
một cách dễ dàng như số tiền lương.
Ba tôi im lặng mấy phút. Cụ suy nghĩ rất lung và tôi thấy những nét quả
quyết hiện lên trên khuôn mặt cụ. Sau cùng, cụ bảo:
