GƯƠNG HY SINH - Trang 23

nhà bác học để ý tới ông.
Do phát minh đó, năm sau ông được bổ làm giáo sư bổ khuyết về hóa
học ở Strasbourg. Tới tỉnh này được ít lâu, ông mê cô Marie, ái nữ của ông
Laurent, đại học khoa trưởng ở đó. Cách ông hỏi vợ cũng khác người và tỏ
rõ tánh giản dị, ngay thẳng, tự tin của ông. Ông viết thư cho ông Laurent, tự
giới thiệu mình và gia đình mình như sau :

“Thưa Ông, trong ít bữa nữa, tôi sẽ xin ông một điều rất quan trọng đối với
tôi và đối với gia đình ông và tôi nghĩ rằng tôi có bổn phận trình ông hay
những điểm dưới đây để giúp ông quyết định “ hoặc nhận lời hoặc từ chối”
“Thân phụ tôi làm nghề thuộc da ở Arbois, một tỉnh nhỏ trong miền Jura.
Từ khi thân mẫu tôi quy tiên, hồi tháng năm vừa rồi, các chị tôi săn sóc
việc buôn bán giúp thân phụ tôi.
" Gia đình tôi vào hạng khá giả chứ không giầu. Tôi tính ra thì tất cả tài
sản của chúng tôi không trên năm chục ngàn quan; về phần tôi thì tôi đã
quyết tâm từ lâu rằng sau này phần của tôi, tôi sẽ nhường lại cho các chị
tôi. Vậy tôi hai tay trắng, chỉ có một sức mạnh dồi dào, một tấm lòng tốt và
địa vị của tôi ở trường Đại học.
" Hai năm trước tôi ở trường sư phạm ra, đậu thạc sỹ về Vật lý hóa. Tôi
đậu tiến sỹ được mười tám tháng nay và tôi đã trình Hàn lâm viện khoa học
ít công trình kháo cứu, được viện rất hoan nghênh, nhất là công trình cuối
cùng của tôi…
"Đó, thưa ông, địa vị tôi hiện nay như vậy. Còn về tương lai, thì trừ phi
phải có một sự thay đổi hoàn toàn trong sở thích của tôi, tôi sẽ chuyên tâm
vào việc nghiên cứu hóa học. Tôi có tham vọng trở về Paris, khi nào tôi có
danh tiếng một chút nhờ những công trình khảo cứu của tôi. Ông Biot
nhiều lần đã khuyên tôi nên ráng vào bác học viện. Nếu tôi siêng năng làm
việc thì trong 10, 15 năm nữa có thể được. Cái mộng đó, coi như không có
; tôi yêu khoa học vì khoa học, chứ không vì nó. ”
Ông Laurent còn đương suy nghĩ, thì Pasteur mê cô Marie quá, vội viết
thêm một bức nữa cho bà Laurent :
“Tôi sợ rằng cô Marie chú trọng quá tới những cảm giác đầu tiên, nó