Từ đấy học sinh chúng tôi bị phân hóa, lôi kéo vào cuộc chiến tranh
nồi da xáo thịt bởi giới thực dân Pháp bày ra hòng thôn tính lại một thuộc
địa xưa mà máu xương của chúng không phải đổ ra!
Không ai ngờ rằng cuộc chiến tranh phân ly ấy kéo dài tới một phần tư
thế kỷ!
Để khỏi bị bắt lính, tôi ít lộ diện ra đường khi không cần thiết và
thường thay đổi nơi ngủ. Một đêm tôi đang ngủ khò bên nhà hàng xóm
bỗng bị dựng dậy. Mở mắt ra đã thấy cảnh sát và lính nhăm nhăm chĩa
họng súng vào người. Chị tôi khóc nức nở như chịu lỗi với thằng em. Thì ra
tụi nó rình lúc khuya đi chộp lính từng nhà. Không tìm được tôi, tụi nó dọa
nếu không khai ra thằng em đang trốn chỗ nào thì chúng sẽ bắt anh rể tôi
thay thế. Chị tôi đành phải dẫn lính tìm tôi. Tới nay, tôi vẫn không mảy
may có ý giận hay trách chị trong hòan cảnh ấy. Tôi bị lôi đi ngay trong
đêm và sáng hôm sau chúng tống lên xe cam nhông (camion) chở một đám
học sinh, sinh viên trốn lính ra bến Phà Đen, đẩy xuống tàu thủy đưa xuống
trường sỹ quan Nam Định. Lúc đầu chúng tôi bày đủ kiểu phá ngang nhưng
không chống nổi cường quyền. Chúng dùng các biện pháp vừa đấm vừa
xoa để cưỡng bức và phân hóa anh em. Vào dịp tết, chúng cho xe chở học
sinh sĩ quan về Hà Nội nghỉ phép năm ngày nhưng dọa sẽ thẳng tay trừng
trị những ai cứng cổ. Tôi mới về nhà hôm trước, hôm sau đã có mấy tên
mật thám mò đến nhà hạch hỏi những ai cầm đầu rủ rê anh em học sinh sĩ
quan sẽ trốn trở lại trường. Dù rất muốn tìm về với phong trào nhưng đã bị
đứt liên lạc rồi không ai dám liên hệ với mình nữa. Tôi lần khân lánh né
mãi không chịu xuống trường trả phép. Cuối cùng bị ghép vào tội đào ngũ,
chúng cho quân cảnh đi bắt hơn ba chục anh em đem về nhốt ở trại Quang
Trung (trước cửa rạp Tháng Tám bây giờ), rồi đưa xuống sân bay Bạch
Mai, đẩy lên ba chiếc máy bay có quân cảnh và chó berger hộ tống bay
thẳng vào Sài Gòn. Chúng tôi bị đưa vào Khám lớn (Thư viện quốc gia bây
giờ) rồi chuyển sang nhà lao Chí Hòa. Do phong trào phụ huynh ở Hà Nội
đấu tranh với chính phủ bù nhìn tay sai lúc đó, phải trả lại chúng tôi về
trường sỹ quan Thủ Đức nhưng ghép vào một lớp học riêng như trại cải
huấn.
