Mang tiếng là đất đế đô nhưng trải hơn chục triều vua, hai chục triều
chúa Bắc, chúa Nam, có ai người đất Đại La – Thăng Long lên bậc đế
vương đâu? Tao nhân mặc khách lèo tèo dăm vị. Công nghiệp để đời là
khách thập phương. Xem ra khắp thế gian này ở đâu cũng vậy: Thị thành là
chốn đô hội giống như nơi hợp lưu sông. Bao nhiêu phù sa phẩm vật lẫn
những rác rưởi từ mọi nguồn dồn đổ về đây. Những đô thị lớn sinh ra đủ
giới thượng lưu, trung lưu, hạ lưu và trong mỗi giới lẫn lộn cả bầy lưu
manh với người lương thiện. Là gốc chưa hẳn đã vinh!
Người thị thành không cố hữu với nơi trú ngụ – đất lành chim đậu.
Cũng không đằm thắm với chuyện đồng hương vì chẳng bao giờ đồng khói.
Họ quan hệ theo giới nghiệp và ai cũng có một quê hương gốc tích của
mình. Những người vì duyên do nào đó lưu lạc phương xa lòng những đau
đáu về chốn cố hương và mong một ngày được như lá rụng về cội. Vua
chúa và những hiền tài, tiên liệt để tinh anh lại chốn kinh kỳ còn thể phách
gửi về nơi đất tổ. Tỉnh – Quê đôi chốn một nơi, tình nhà, nghĩa nước sâu xa
bền chắc. Nhưng người Hà Nội mới bây giờ quyết tâm bám trụ, một tấc
không đi – một ly không rời, dù có chết vẫn mơ một chỗ mặt tiền nơi nghĩa
địa không Mai Dịch cũng phải là Thanh Tước! Vì sao người ta sợ, không
dám nhận nơi quê cha đất tổ của mình?!
Nhân tình thế sự đổi thay. Biến thiên thời cuộc là cơ hội đột biến để
người vừa rời mảnh vườn ruộng trở thành chủ nhân phố thị phồn hoa, coi
chốn đô thành như làng mạc xóm quê gây nên nhiều nghịch cảnh. Đâu phải
cứ đến ở đất Tràng An đều là người thanh lịch. Dòng Nhị hà không là thứ
nước thần như Achille được tắm!
Những người tài đức không cần chọn chỗ để sinh ra. Họ như hạt quí ở
đâu cũng trồi lên cây đẹp. Cứ chi phải là người gốc Hà thành mới nên danh
nên giá. Chẳng cần đốt đuốc đi tìm, nhãn tiền hiển hiện không chỉ một
người:
Cụ NGUYỄN DU là nhà nho xứ Nghệ nhưng những dấu son thi nhân
để lại nơi đây mãi chẳng phai mờ. Truyện Kiều đưa văn chương nước nhà
sánh ngang tầm những áng văn hay nhân loại. Dù mai sau dù có bao giờ…
thơ ông mãi đọng nỗi đau nhân tình về những kiếp người mây trôi bèo dạt!
