viết. Phụng đã thức một đêm, lắng tai nghe và thưởng thức câu chuyện
giang hồ ấy bằng những mồi thuốc lào khiến anh ho sòng sọc, rũ ra như gà
giãy chết. Thế rồi, chỉ hai tháng sau, Vũ Trọng Phụng đã tìm người kể
chuyện, trịnh trọng và kín đáo hai tay đưa bạn giang hồ đọc tập bản thảo
dày ba trăm trang lẻ. Người này đọc xong, đã toát mồ hôi, ôm lấy cái thân
hình gày gò của Phụng mà bái phục: “Thế này thì thật là lạ quá! Anh đã
sống hơn một thằng tù mọt xiềng nát xích là tôi. Thực là một thiên tài, một
thiên tài!”. Nhưng tiếc rằng hồi ấy, kiểm duyệt không cho cuốn sách ấy ra
đời.
Vũ Trọng Phụng được thiên bẩm một khả năng kinh tưởng và tạo tác
mạnh phi thường. Quanh năm, co ro, rên rỉ vì nghèo túng và bệnh tật trong
bốn bức tường giăng mạng nhện, vậy mà cây viết thần linh đó đã có sức
vượt không gian, thời gian để nhập điệu tất cả cái gì là thầm kín nhất, sâu
lắng nhất, u minh nhất, gai lửa nhất của nhân loại và vũ trụ.
Viết Kỹ nghệ lấy Tây, Vũ Trọng phụng chỉ nghe một lão hảo hán ngõ
Sầm Công vui kể cạnh khay đèn mà đã khiến thiên hạ rùng mình tưởng tác
giả vốn đã nửa kiếp ghi tên dưới trướng, nghênh ngang quán Sở, lầu Tần.
Viết Cạm bẫy người, cái con người văn học mặc áo the gài đủ năm khuy,
đội khăn phải soi gương cho chữ “nhân” đứng vào giữa trán, nghĩa là một
con người không biết cả đến kết tốt đen đề tốt đỏ thế nào, mà chỉ nghe một
công tử phá gia kể có nửa ngày, Vũ Trọng Phụng lại đã làm cho lũ chủ sòng
hết vía và phẫn nộ đến mực cần phải giết ngay cái anh văn sĩ có lẽ đã đốt
rất nhiều văn tự ấy, nếu không thì bao nhiêu mòng két biết hết tẩy của
chúng rồi, thì còn làm ăn gì được nữa!
Cho đến cả Cơm thầy, cơm cô, Lục xì, Vũ Trọng Phụng cũng chỉ lượm
lặt được chút ít tài liệu qua những câu chuyện cợt đùa của mấy dân nghiện
hút, thế mà rồi những tác phẩm ấy đều là những hòn đá lớn ném vào ao
ếch. Dư luận xôn xao về tác phẩm họ Vũ, ở các tao đàn, tại những gia đình
trưởng giả, cho đến cả những lầu xanh, máy nước. Do thế, có thể bảo rằng
