đắp mồ. Đại phàm những kẻ tu hành chưa sáng tỏ “bát thức”153, trong
khi ngọa bệnh, đau đớn rên la, tỏ ra trạng thái không chịu nổi. Ta viết
mấy lời sau đây, để an ủi Điềm Ba Đường trong lúc đương đau:
“Khoan nói, trên đời muôn việc đều giả, cho đến tấm thân của
chúng ta cũng chỉ dã hợp mà sinh ra. Có sinh thì có lão, huống hồ trải
qua gió mưa sáng tối, rét nóng đổi thay; mừng giận không thường, ăn
uống lỗi độ; trăm lo dồn đập, tứ đại khó hòa; hơi xúc phát một chút là
trăm bệnh đều sinh, theo sau lại có một cái chết đi đến, làm sao khỏi
chân tay rụng rời cho được. Lão Đam nói rằng: “Ta có cái lo lớn, vì ta
có cái thân”. Cổ thánh tiên hiền, sở dĩ coi cái thân làm cái lo lớn, vì
biết rằng người ta bị ngũ dục154 kéo lôi, thất tình ràng buộc; đã sa vào
khổ hải, nghìn đời muôn kiếp không thể thoát ly, “lỡ một bước trăm
năm ôm hận, quay đầu về chín suối làm ma”, đau đớn biết chừng nào.
Chỉ có một đường giải thoát, ấy là đường minh đạo. Đức Khổng Tử
nói rằng: “Buổi mai nghe đạo, chiều chết cũng được vậy”. Nếu chẳng
minh đạo, thì dầu ở thiên cung vui vẻ, rốt cuộc cũng chỉ bị thiêu đốt
bởi muôn nghìn khổ não mà thôi. Bởi thế đức Đại giác chẳng màng
Kim Luân vương vị, vui sướng giàu sang, đương đêm vượt thành, vào
học đạo ở núi tuyết. Nay ví khiến đem địa vị Đại giác cho ta, được trở
lại xuất thế độ sanh, chịu nhân thiên tứ chúng cung dưỡng; thì phước
điển tam giới, ta chỉ xem như nơi dơ uế, nhắm mắt bít mũi, chạy tránh
đi không kịp, há lại chịu dấn thân vào đó làm gì. Vì có thân là có khổ,
chỉ có một cái thân đã chịu khổ không rồi, lại còn đa mang thêm khổ
lụy khác làm gì nữa. Chẳng những lúc già nua lẩm cẩm là khổ, lúc thơ
ấu không biết chi cũng đã khổ lắm rồi; chẳng những bị bệnh hoạn đau
đớn là khổ, dầu vô bệnh mà đa dục cũng đã khổ rồi; chẳng những đến
lúc chết mới có cái khổ biệt ly đau đớn, lúc chưa chết bị điên đảo thác
loạn cũng đã khổ rồi. Chẳng những nghèo hèn nhỏ mọn, không nơi
nương nhờ là khổ, cho Đại tướng quân Chưởng Thanh Nguyễn công,
Tôi giúp bốn triều,
Công cao một nước.
