HẢI NGOẠI KỶ SỰ - Trang 218

tập chúng trí, dùng chánh nhơn, làm chánh sự, tiến chánh ngôn, kiến
lập học hiệu kính lễ nhà nho để giảng dạy lục kinh đạo thánh; từ
vương thế tử, con em các đại thần, cho đến nhân dân tuấn tú, đều
khiến vào học nghe giảng; các phủ cũng đều mở nhà học để giáo dục
nhơn tài; như vậy chẳng qua mười năm, dân trong nước đều dần dần
hiểu biết đại nhơn từ cái học tu tề trị bình để nối vãng thánh mở mang
kẻ hậu học; đối với quốc gia chánh sự, đều cứ lý mà làm, chẳng
chuộng âm mưu trá thuật. Mỗi lúc Quốc vương có chánh lệnh gì, trước
phải cùng với các đại thần thương xác cho hợp với nhơn tình thiên lý,
sau mới thi hành. Một khi có vương lệnh đã truyền ra, chẳng khá dời
đổi; như thế oai lệnh mới tôn nghiêm mà đại quyền chẳng đến đỗi lọt
vào tay người khác, bảo rằng: “Lời vua như tơ”, nghĩa là lời nói đã
phát ra, không còn lấy trở lại. Thất phu một tiếng ừ, còn nghìn vàng
chẳng đổi; há mệnh lệnh của nhà vua, mà khúc trực thị phi, có thể
dùng đồng tiền lo lót, để nhờ cậy đại thần che lấp tai mắt nhơn chúa,
đến đỗi một việc mà phản phúc mâu thuẫn mấy lần. Tức như việc Thái
Thanh Quan chết ở quý quốc, bao nhiêu tiền của tư bản đã vâng vương
mệnh phân phó thuyền chủ đem về giao cho vợ con y; đủ thấy quý
bang chí công vô tư, việc nhơn chánh ấy ai lại chẳng cảm phục. Ngờ
đâu, người dưới kiếm chuyện làm trái mệnh lệnh Quốc vương, cùng
bọn tiểu nhơn chia nhau tư túi; khiến Thái Thanh sống chết chẳng
minh bạch, thiên hạ nghe việc ấy cho rằng mệnh vua chẳng bằng lệnh
tôi, há chẳng thẹn cho đức chúa và khinh rẻ quý quốc hay sao!

Thiết nghĩ quý quốc từ khi khai sáng đến nay, đã vài mươi đời,

phần nhiều công việc trong nước, ông cha làm sao, con cháu noi theo
như vậy; cẩu thả qua buổi, yên được thì thôi; còn về mặt cương
thường luân lý, lễ nhạc chánh giáo, đều bỏ qua chẳng ngó ngàng đến.
Nay Quốc vương đương trẻ tuổi, đã biết tin dùng minh công, thế mà
minh công lại bận lo cân nhắc tính toán, chẳng rảnh nghĩ đến việc sửa
sang triều chánh. Trên không có quân tướng xướng xuất, trong nước
đều ù ờ chẳng biết đạo thánh hiền, người nào cũng chỉ lo bội nghĩa
trục lợi; bởi thế những phường chồn cáo mới dám tung hoành, bọn

Liên Kết Chia Sẽ

** Đây là liên kết chia sẻ bới cộng đồng người dùng, chúng tôi không chịu trách nhiệm gì về nội dung của các thông tin này. Nếu có liên kết nào không phù hợp xin hãy báo cho admin.