để bồi dưỡng tinh thần, điều hòa khí huyết gì đâu. Thần nhơn đã có
cách ăn uống riêng biệt, xem món quý của Nghị Địch (rượu) cũng ví
như gà tơ so cùng chuột chết vậy. Ta ước ao người đời chớ bắt chước
thèm muốn như bầy đười ươi”.
Thư bảo cho Trí tăng A Hỷ
A Hỷ chính đương lúc thanh niên đắc ý, mỹ lệ phồn hoa, bỗng
nhiên đã đến cầu lão tăng thế độ, chuyên ý học đạo tham thiền, thế là
“chẳng chờ ca tàn rượu cạn đã rút lui”, khách ấy không phải dại vậy.
Nhưng con đường tham thiền học đạo phải đi mau như buông tên,
chăm chú như tìm của. Xưa nay, những kẻ bỏ tiền duyên, tìm đường
khó, vỗ ngực tiến tới rất nhiều, nhưng thuyền chèo ngược nước, tiến
một thoái mười cũng chẳng ít. Cần phải biết việc cầu đạo cũng ví như
trèo lên núi cao chẳng do cấp bậc vậy mới được.
Thoảng bảo rằng, công phu mênh mông, không bám bíu vào đâu
thì biết đâu núi nào mà phăng tới. Nếu có bám bíu thì đã chẳng phải ý
nghĩa “trèo lên núi cao, chẳng do cấp bậc” vậy. Nếu chẳng phải từ chỗ
“không cấp bậc để cầu lên núi cao”, thì làm sao gọi là công phu. Cho
nên Thọ Xương lão tổ bảo rằng: “Hư không có đường hư không lớn,
chỉ sợ người đời chẳng biết đi”. Đi lên con đường ấy chẳng phải người
chẳng được. Nói đến chỗ ấy rất chẳng phải dễ nói, trừ phi giết chết hết
lòng thông minh, lòng tính toán, lòng ức đạc từ trước, khăng khăng
giữ một tấm lòng ngốc độn, ví như chuột già khoét quan tài, nhận định
một chỗ khoét ngày khoét đêm tự nhiên khoét thủng một lỗ làm đường
đi, chẳng đến đỗi “lên núi không đường, trông đỉnh núi mà bước lui”
vậy. Như vậy kẻ ngốc độn trở lại hơn người có học, kẻ học giả mỗi lúc
gặp một đoạn công án, một chương sách chẳng rõ ý, cứ nhìn chữ tìm
tòi, lấy ý thức thông minh để đoán định, chẳng ai chịu dùng công phu
“day mặt vào vách chín năm205, hay chịu lạnh lẽo ở chốn “thư song
mười năm” để chờ thánh hiền Phật Tổ tự nhiên ở trong lòng ngốc độn
nhảy thót ra vậy. Xưa Triệu Châu206, mở pháp đàn, hỏi một trả lời
mười, bỗng gặp một câu hỏi thoáng qua vài tiếng, trả lời không trôi;
bèn bảy mươi tuổi mà còn đi bộ, quyết đi đến tận nơi, trông thấy một
