và bọn Khuất Đại Quân ra làm sao, đều do bài ấy làm cho sáng tỏ. Bài
văn của họ Mậu chép rằng226: “Sư Đại Sán tự Thạch Liêm, người
Ngô quận, từ bé đã tinh ranh, vẽ hình sĩ nữ rất khéo, làm thơ có câu
hay; chẳng biết vì cớ gì xuất gia, tông tích rất bí mật quỷ quyệt; chẳng
hề thụ giới với thầy nào, nhưng nhờ Khuất Ông Sơn chứng nhận, mạo
xưng đích tự nối dòng sư Giác Lãng.
Nay xét sư Giác Lãng mở thiền đường vào cuối đời Vạn Lịch,
thời ấy Thạch Liêm còn chưa sinh, ngài viên tịch vào năm Mậu Tý đời
Thuận Trị, (Bút giả chú thích: Thuận Trị năm thứ 5, tức năm 1648)
Thạch Liêm mới 16 tuổi, chẳng hề được tiếp kiến hay được chúc phó
điếu chi bao giờ. Lúc đầu mới vào Quảng Châu y bán họa tượng Quan
Âm, chỉ xưng là thầy giảng mà thôi, sau nhờ nịnh hót Kim Quang
Huyền, mạc khách của Bình Nam vương, nhờ Huyền giới thiệu được
vào yết kiến Bình Nam vương và Yêm Đạt Công227. Nguyên chùa
Trường Thọ ở Quảng Châu và chùa Phi Lai ở Thanh Viễn, hai chùa
đều do Thực Hành hòa thượng làm chủ trì. Sau khi Thực Hành tịch,
Quang Huyền nói với Yêm Đạt cho Thạch Liêm chủ trì Trường Thọ
am; Trường Thọ không có sản nghiệp, chùa Phi Lai có ruộng cho thuê
mỗi năm được hơn 70 thạch lúa; Thạch Liêm xin với các nhà đương
sự lấy chùa Phi Lai làm Hạ viện, rồi đuổi hết đồ đệ của Thực Hành
hòa thượng để nuốt hết số lúa của ruộng chùa, việc ấy có nhờ Ông Sơn
giúp sức. Từ ấy Thạch Liêm ngày càng giàu có, y vốn người có nhiều
xảo tứ, thường lấy gỗ lê, gỗ đàn, đồng thau, đá hoa, chế làm các đồ
dùng như bàn, ghế, bình phong, tủ bàn, bát đĩa v.v... để biếu các nhà
đương sự và các bậc sĩ đại phu, rất được mọi người tán thưởng. Bức
họa đồ có đề từ cửa Trần Già Lăng, chính do tay Thạch Liêm vẽ, rực
rỡ như hình sống; có kẻ bảo y có vẽ một tập hình tố nữ với kiểu chơi
bí mật rất khéo, để dua mỵ các quý nhơn, việc đó chưa biết chừng
cũng có. Ngô Viên Thứ ra chơi Quảng Châu, Thạch Liêm than phiền
với Ngô về việc thù ứng rộn ràng, khó nhọc không chịu nổi. Ngô cười
bảo rằng: “Người chịu không nổi, sao chẳng xuất gia cho rồi?” Người
ta truyền tụng câu nói ấy để cười chơi”.
