mừng. Trên thuyền có thủy thủ tên A Ban, người An Nam, chưa đầy
20 tuổi, cường tráng lanh lẹ; mỗi lúc treo buồm, hắn leo tuốt lên ngọn
cột, giăng dây thắt đõi, qua lại như đi đất bằng; hắn vừa đứng trước
mặt, ngó lên, đã thấy ngồi trên đọt buồm; nhảy nhót xuống lên, chẳng
chút ngượng nghịu. Vì vậy mọi người đều bảo chắc hắn ta sẽ thấy núi
trước vậy. Lúc ấy có bầy chim én bay quanh cột buồm. Suốt ba ngày
còn tít mù chẳng thấy bóng núi. Qua ngày 27, gần đúng ngọ, có người
reo lớn trên đầu cột: “Kia kìa, núi đó rồi!” Người ấy chính A Ban vậy.
Cả thuyền đều reo lên cười mừng, nhưng chưa ai thấy gì; mọi người
trương mắt chăm chú nhìn, chặp lâu trăm người có một người thấy, lại
chặp lâu, mười người có một người thấy. Chừng ấy người coi lái bàn
nên vào cửa nào? Thuyền chủ lái buôn muốn vào cửa Hội An để bán
hàng cho tiện, tăng chúng muốn vào cửa Thuận Hóa được sớm yết
kiến quốc vương; bàn cãi giằng co, đều hướng về ta hỏi ý kiến. Ta bảo
rằng: “Các ông muốn gấp đến bến chăng?” Chúng đều trả lời: “Muốn
gấp”. Ta khiến lấy cây cờ: Thuận phong tương tống cắm lên, và bảo
rằng: “Nay xem gió xuôi hướng nào, xuôi Hội An thì vào Hội An,
xuôi Thuận Hóa thì vào Thuận Hóa, không cần phải lựa chọn chi hết”.
Chúng đều tán thành. Người coi lái nhắm hướng Hội An, lúc ấy gió
thổi thẳng buồm, tính vào Hội An. Một chốc gió dần dần thổi ngang,
lại quay hướng Thuận Hóa. Thủy thủ lại xả buồm không đi nữa, xa
nhìn rặng núi, còn cách trăm dặm ngoài. Sáng mai, ngắm xem thế núi
từ hướng tây chạy quanh co như hình vòng câu nằm trên mặt nước.
Nước Đại Việt kiến thiết đô ấp trên hình vòng câu vậy. Ăn cơm sớm
xong, ta hỏi: Nay gió vào Hội An thuận, hoặc vào Thuận Hóa thuận
chăng? Đều trả lời vào Thuận Hóa thuận. Ta cười bảo nếu vậy cứ vào
Thuận Hóa.
Người coi lái biết không thể cãi, nhìn nhau rồi quyết định. Buông
gió một chặp vào đến vòng núi, ấy là đảo Tiêm Bích La (Cù lao
Chàm). Dần dần thấy gò cao rừng rậm, dần dần thấy nội phẳng đồng
bằng, kia so le mấy nóc nhà gianh, nọ phơ phất mấy cây cổ thụ; bãi cát
trắng xóa, bởi nước biển dội sạch, xa trông một vòng bạc sáng ngời,
