chưa hẳn đã yên, nhà chắc là không ổn. Mẹ ta đã muốn sớm lên trời chừng
nào hay chừng ấy, để cùng tiên tổ độ trì cho vận mệnh Âu Lạc".
Lễ bỏ mả, một hàng rào quét vôi trắng đơn sơ được dựng lên quanh
mộ. Nhà cúng phên tre, vách nứa giản dị. Gia tài bà Man Thiện mang đi
kém hẳn một quan Lang nghèo nhất. Không có vò đồng, vại thiếc, không
có kiếm cung, chỉ duy nhất một chiếc trống đồng nhỏ tượng trưng. Trưng
vương làm thịt một con trâu, bày vài ché rượu nhỏ. Tiếng trống mẹ gióng
lên nghe như tiếng than khóc. Người dự đông như kiến, Lạc hầu, Lạc tướng
đủ mặt cả. Lạ là họ không xấu hổ trước gương sáng Trưng vương mà còn
thì thầm dè bỉu sự nghèo nàn của lễ dứt tang. Trưng Nhị không nhận hàng
thuyền đầy cống vật, cô bảo họ hãy mang về lo cho quân sĩ và dân nghèo.
Trưng vương định dùng lễ tang này để cảnh tỉnh, khuyên nhủ người
Âu Lạc về họa Bắc phương. Trước mặt các các Lạc hầu, Lạc tướng, các bô
lão và người đến dự lễ dứt tang, trước khi thả một con gà vào rừng theo tục
lệ đưa người quá cố về bên kia thế giới, bà vừa khấn vừa khóc:
"Hỡi thần chết. Ta không có nhiều của cải cho người. Trống đồng để
đánh giặc. Lao tên dùng giết thù. Hãy đón mẹ ta đi. Vì mất mẹ, em ta chưa
kịp lấy chồng. Ta chưa sinh được con. Ai sẽ nối dòng chống giặc dữ giúp
ta? Các Lạc hầu ư? Các Lạc tướng ư? Khi nào họ mới dứt cơn say? Khi nào
họ bớt hè bớt hội? Từ hôm nay cơm cúng ta sẽ dùng nuôi dũng sĩ, rượu
ngon ta sẽ thưởng quan hiền. Thần chết hãy thông cảm với ta. Nhà dột sợ
mưa, nước nghèo tất họa".
"Mẹ ơi! Người hãy lên trời, hãy đi gặp linh hồn những Lạc vương
muôn năm cũ. Mẹ hỏi giúp con Lạc vương hôm nay phải làm gì? Hãy đánh
thức giùm con khí thiêng sông núi. Hãy báo cho con khi nào giặc tới...".
Giặc lại đến rồi. Tiếng trống mẹ của Trưng vương tại M’linh cất lên
những nhịp báo động u sầu. Quan Lang, Lạc tướng, Lạc hầu cứ như đang
say ngủ, rời rạc và bải hoải sai nô thuộc đánh trống trả lời. Các tiếng trống
