g/ Việc vàng sông Lệ không giữ được mà lửa đầm Tích không cứu được.
h/ Lời Thành Hoan cho rằng vua Tề quá nhân từ mà nước Tề suy yếu.
i/ Lời Bốc Bì cho rằng vua Ngụy quá nhân từ mà làm cho nước Ngụy suy
vong.
k/ Việc Quản Trọng biết thuật trừng phạt nên chặt thây người chết.
l/ Việc Vệ Tự công biết thuật trừng phạt nên mua người bị tội đồ.
Truyện 2. a/ Đổng An Vu làm thái thú đất Thượng Địa cho Triệu, đi tuần
trong núi miền Thạch Ấp, thấy một cái khe sâu cả trăm nhẫn, bờ dựng đứng
như bức tường, bèn hỏi những người chung quanh chỗ đó:
- Đã có ai vào trong khe đó không?
Họ đáp:
- Không.
- Có trẻ con, người đui, người điếc, người điên, người khùng nào vào trong
khe đó không?
- Không.
- Có bò, ngựa, chó, heo nào vào trong khe đó không?
- Không.
Đổng An Vu thở dài, bảo:
- Ta có phép trị dân rồi. Làm cho pháp luật của ta không tha ai, hễ trái phép
thì phải chết như vào trong khe này vậy. Không ai dám phạm pháp thì làm
sao không bình trị?
b/ Tử Sản làm tướng quốc nước Trịnh, khi đau nặng gần chết, dặn dò Du
Cát
- Tôi chết rồi, ông sẽ cầm quyền nước Trịnh, ông phải nghiêm khắc trị dân.
Lửa có vẻ dữ dằn, nên ít người bị chết thiêu; nước có vẻ nhu nhược, nên
nhiều người bị chết đuối. Ông nên dùng hình phạt nghiêm khắc, đừng để
cho dân chết đuối vì sự nhu nhược của ông.
Tử Sản chết rồi, Du Cát không nhẫn tâm dùng nghiêm hình. Thiếu niên
nước Trịnh theo nhau làm giặc cướp, tụ tập ở chằm cỏ hoàn
sắp làm
loạn. Du Cát thống suất chiến xa và kỵ binh chiến đấu một ngày một đêm
mới gần khắc phục chúng được. Ông thở dài, than:
-Giá ta sớm theo lời dạy của thầy (tức Tử Sản) thì không phải hối hận như
