Nho cho rằng hiếu hạnh đứng đầu trong muôn hạnh, có được hạnh hiếu thì có được tất cả
những hạnh khác. Cho nên nói: “Hiếu hạnh mà cảm đến trời thì mưa hòa gió thuận”. Nếu
chúng ta có đọc sách Thánh hiền thì sẽ thấy, thời nào người dân sống trong điều kiện gia
đình hạnh phúc, con cái hiếu thuận thì thời đó là thời mưa hòa gió thuận. Còn như thời
nào mà gia đình sống không yên ổn, con cái ngỗ nghịch, mọi sự sắp đặt trong xã hội bất
ổn thì đó là thời có nhiều tai họa, chúng sinh không yên ổn, sự sống không an vui, không
hạnh phúc. Còn nếu đạo hiếu đó hay cảm đến mọi người, thì mọi người đều là những
người hiếu hạnh. Đây thật là phước đức to lớn của tất cả chúng sinh. Trong kinh Phật nói
hạnh hiếu là hạnh Phật, tâm hiếu là tâm Phật, vừa rồi tôi nói đạo hiếu là đạo Phật. Như
vậy nếu chúng ta trôi tròn bổn phận của mình trong hiếu đạo cũng có nghĩa là chúng ta đã
biết tu Phật, biết thực hành theo lời Phật dạy. Rõ ràng trong đạo Phật, từ đức Phật cho
đến các vị thánh đều nhắc nhở hiếu là cái gốc. Mất gốc này thì coi như những việc khác
không thể thực hiện hoàn bị. Cho nên người con Phật là người phải hoàn toàn thực hiện
đầy đủ hiếu hạnh.
Nhà Nho cũng có dẫn những điều như thế này: “ Hiếu tử chí sự thân cư tắc trí kỳ
kỉnh, dưỡng tắc trí kỳ lạc, bệnh tắc trí kỳ ưu, tang tắc trí kỳ ai, tế tắc trí kỳ nghiêm” v.v…
Nghĩa là “người con hiếu phụng thờ cha mẹ, ngày thường thì rất cung kính, phụng dưỡng
thì rất vui vẻ, bệnh hoạn thì rất lo lắng, tang sự thì rất thương xót, tế lễ thì rất trang
nghiêm” v.v… Cho nên người nào không thương kính cha mẹ mà thương kính người
khác đó là trái đức, mà cũng là trái lẽ nữa.
Làm con, mọi sự thương kính đều phải dành cho cha mẹ. Phật tử chúng ta có
người rất cung kính cha mẹ nhưng cũng có vị đôi khi vì một lý do gì đó, sự cung kính
không trọn vẹn, phải vậy không? Mà không trọn vẹn, không hoàn bị thì tinh thần báo
hiếu, tinh thần lo lắng cho cha mẹ của chúng ta cũng không thành. Biết như vậy, tất cả
người con Phật chúng ta đối xử với cha mẹ trong cuộc sống hằng ngày, phải luôn luôn
quý kính thương yêu. Người con luôn quý kính cha mẹ là người con không cãi lại, không
ngỗ nghịch, không nói hay làm điều gì khiến cho cha mẹ buồn phiền hoặc khiến cho cha
mẹ phải bức xúc về hành động, ngôn ngữ của mình. Điều này nói thì dễ nhưng nếu chúng
ta không để ý, không quan tâm thì khó làm tròn. Bởi vì trong cuộc sống, hằng ngày chúng
