một chàng trai đứng đắn thì đã rõ, nhưng đã vào nghề buôn bán thì mấy ai
mà không thể bị lôi cuốn...
Được hỏi, tôi cũng hoàn toàn như họ thôi.
Mẹ tôi cũng thế, cũng đi buôn; cái nghề buôn của mẹ chỉ toàn đem lại
những nỗi khổ sở cho gia đình, được một ít bánh nhưng lắm lo âu. Tôi cũng
không thích gì những chuyện buôn bán. Phải thấy trước cái hiểm họa của
đứa con, cái hiểm nguy của những món nợ gặp thời hạn gay cấn. Không
cần giải thích gì nữa. Lão ta, Henrouille bố, đã từng giữ chân thư ký quèn ở
phòng công chứng tại đại lộ Sébastopol suốt năm mươi năm. Cho nên lão
biết khối chuyện ăn tàn phá hại gia sản! Lão còn kể cho tôi nghe những
chuyện ly kỳ. Đầu tiên là chuyện ông thân của lão, chỉ vì ông cụ khuynh
gia bại sản mà lão Henrouille này không theo đuổi được nghề dạy học sau
khi đậu tú tài và phải đi ngay vào nghề cạo giấy. Người ta luôn luôn nhớ kỹ
những chuyện như thế.
Cuối cùng thì, ngôi nhà trả hết, nắm chắc trong tay tất cả, không còn
nợ nần lấy một xu, họ không còn có gì phải lo cho sự an sinh! Lúc ấy họ đã
vào tuổi sáu mươi sáu.
Cũng vừa vặn vào lúc ấy, lão cảm thấy trong người có chuyện bất ổn
kỳ cục, hay đúng hơn là từ lâu cũng đã thấy nhưng vì mải lo nghĩ vào
chuyện trả xong nợ ngôi nhà nên lão vẫn bỏ qua. Khi chuyện nhà cửa đã
thanh toán đâu vào đấy, giấy tờ đã ký hẳn hoi, lão mới nghĩ đến cái bất ổn
kỳ lạ của mình. Người lúc nào cũng như choáng váng, luôn luôn có tiếng
còi hơi xì ra mỗi bên tai.
Cũng vào khoảng thời gian ấy, lão bắt đầu mua báo về đọc vì biết rằng
từ nay có thể chi tiêu được món này! Báo viết và mô tả tất cả những gì lão
Henrouille cảm thấy trong tai. Thế rồi lão mua thuốc theo người ta nói
trong mục quảng cáo, nhưng chẳng ăn thua gì, mà trái lại, có vẻ những
tiếng còi thổi càng ngày càng mạnh hơn. Có thể chỉ là do nghĩ đến nó
chăng? Tuy vậy cả hai cùng đưa nhau đến khám lại ông thầy thuốc ở phòng
y tế. Ông ta bảo: “Đó là do huyết áp”.
Cái từ huyết áp tác động vào lão. Nhưng xét cho cùng thì nỗi ám ảnh
này đã tới lúc nó phải đến. Trong suốt bao nhiêu năm lão phải băn khoăn lo
