20
G
iữa phố Ventru và quảng trường Lênin, chỉ còn có những ngôi nhà xây
dựng để cho thuê. Các nhà thầu đã chiếm hết những gì còn lại của vùng quê
này như tên thường gọi, Garennes. Tận phía cuối làng, sau cái cột đèn thắp
bằng ga, cũng còn sót lại được vài bãi đất hoang.
Kẹp vào giữa những tòa nhà lớn, mấy ngôi nhà nhỏ mốc meo, bốn
gian với một cái lò to chềnh ềnh trong hành lang tầng dưới; lửa chỉ lom
dom vì dè sẻn. Khói mù trong hơi ẩm. Đó là những ngôi nhà của đám
người được trợ cấp, những người còn sót lại. Bước vào nhà họ là phát ho
lên vì khói. Sống ở đó không phải là những tay cho vay lãi giầu có, không
đâu, nhất là nhà Henrouile mà tôi được dẫn đến. Nhưng dù sao thì đây cũng
là những người có chút ít máu mặt.
Bước vào nhà Henrouille, ngoài mùi khói còn sặc lên mùi nhà tiêu và
mùi ra-gu. Ngôi nhà này họ mới trả hết góp. Thế là mất năm mươi năm
dành dụm. Vừa đặt chân vào nhà và vừa thấy họ là phải tự hỏi cả hai vợ
chồng này sống bằng gì. Vậy ra họ đều phải sống trong cảnh chẳng bình
thường, suốt năm chục năm trời cả hai không dám tiêu pha, xót ruột từng
đồng xu. Thật là với thịt xương và trí não mà họ đã tậu được ngôi nhà này,
giống như một con ốc sên. Nhưng con ốc sên có làm việc ấy thì nó cũng
không ngờ được thế.
Ngẫm nghĩ lại, vợ chồng Henrouille không ngờ được đã trải qua cả
đời mình chỉ để có được một ngôi nhà và giống như những người bị sập
hầm ngỡ ngàng rằng mình đã cậy được đến viên gạch cuối cùng để nhìn ra
ánh sáng. Thoát được khỏi cảnh đó thật lắm kỳ thú.
Vợ chồng Henrouille, ngay trước khi lấy nhau, đã tính đến việc phải
mua một ngôi nhà. Đầu tiên là người nào dành riêng phần người ấy, về sau
thì để dành chung. Họ không còn nghĩ gì đến mọi cái khác trong nửa thế kỷ
và khi cuộc sống buộc họ phải nghĩ đến cái gì đó, như chiến tranh chẳng
hạn, nhất là đến đứa con, là họ phát ốm lên với nhau.
