cũng chẳng hết. Một người điên chẳng qua là những ý niệm bình thường
của một con người bị nhốt chặt trong đầu. Thế giới bên ngoài không xuyên
qua được cái đầu ấy, thế là đủ. Nó trở thành một cái ao tù, một cái đầu khép
kín, một ổ nhiễm trùng.
Baryton mua sỉ rau cỏ và mì thẳng từ Paris. Cho nên các nhà bán lẻ ở
Vigny-sur-Seine không ưa gì chúng tôi. Có thế nói là họ ghét chúng tôi nữa.
Nhưng sự ganh ghét của họ cũng chẳng làm bữa ăn của chúng tôi mất ngon.
Hồi tôi mới đến làm, hễ cứ ngồi vào bàn là lão Baryton lại xả ra một tràng
những kết luận và thuyết lý cho những câu chuyện rời rạc của chúng tôi.
Trải qua cả cuộc đời giữa những người điên, kiếm miếng trong những vụ
làm ăn với họ, san sẻ bát súp của họ, vô hiệu hóa đến đâu hay đấy những
trò điên rồ, cho nên hình như lão thấy chẳng có gì chán bằng đôi khi còn
phải nói đến những thói tật của họ trong bữa ăn. “Họ không được có mặt
trong câu chuyện của những người bình thường!” lão cả quyết khẳng định.
Lão không đòi hỏi gì hơn về cái gì liên quan đến vệ sinh tâm thần.
Lão là lão thích chuyện trò nhưng hơi ngại câu chuyện liệu có vui và
nhất là có yên tâm và được suy nghĩ chín chắn không. Về chuyện những kẻ
điên gàn kia, lão muốn rằng đừng làm cho nặng nề thêm. Đối với họ, mình
tỏ ra ác cảm theo bản năng dù chỉ một lần thôi cũng đủ đi tong hết. Ngược
lại, lão cũng rất thích những chuyện du ký của chúng tôi. Lão nghe mãi
không chán. Từ khi có tôi, Parapine rảnh bớt được một phần trong cuộc hầu
chuyện này. Tôi đã rơi đúng lúc để giải khuây cho ông chủ trong những bữa
ăn. Tất cả những cuộc viễn du của tôi đều được kể lại ở đó khá dài, tất
nhiên có sắp xếp, văn vẻ và hấp dẫn. Trong lúc ăn, mồm và lưỡi Baryton
khua ầm lên. Đứa con gái luôn luôn ngồi bên phải lão. Tuy mới lên mười
mà con bé Aimée đã có vẻ héo hon. Có cái gì đó vô tri, một nước da xạm
lại không chứa được nữa làm cho Aimée mờ nhạt trước mắt chúng tôi, như
thể những bóng mây không lành mạnh nối nhau lởn vởn trước khuôn mặt
ấy.
Giữa Parapine và Baryton xẩy ra một vài chuyện va chạm nhỏ. Tuy
vậy Baryton là người không để bụng với ai cái gì, trừ phi đụng chạm đến
