phán lớn như của Gide tố cáo những tệ ức hiếp của bọn thực dân ở Congo,
của Duhamel vạch trần chế độ man rợ mới của tư bản Mỹ... Nhưng, những
gì được Céline mô tả trong Hành trình đến tận cùng đêm tối lại đập mạnh
hơn cả vào dư luận đương thời. Bernanos, Aragon, Elsa Triolet đều bị
thuyết phục bởi cái chất cách mạng trong sự tố cáo mạnh mẽ của Céline.
Ông còn tìm tòi được một bút pháp mới mẻ, bất chấp văn phạm chính
thống của văn viết; ông đã đưa vào văn học Pháp một thứ văn nói, đặc biệt
là sự phong phú trong ngữ điệu dân gian và những sống sượng của tiếng
lóng dân dã ngoại ô. Cách biểu đạt của ông, nhất là trong Hành trình đến
tận cùng đêm tối, đã tác động lớn đến văn phong của nhiều nhà văn khác
cũng có xu hướng chính trị và cá tính khác thường như ông.
Hai nhà văn lớn Jean - Paul Sartre và Raymond Quéneau tự coi như
“mang nợ” Céline trên lĩnh vực này...
Tất nhiên, bên cạnh những tiếng khen, cũng không ít tiếng chê và coi
Céline không những là người hư vô, yếm thế mà còn là phần tử vô chính
phủ, “kẻ gào thét sự vô lý” nữa... Nhưng dù thế nào thì đến tận ngày nay
người ta vẫn cứ phải xếp nó bên cạnh các tác phẩm hàng đầu trong văn học
Pháp.
Tuy chúng tôi đã cố gắng chuyển nguyên bản sang tiếng Việt ta,
nhưng gặp phải một tác phẩm viết với một văn phong đã rất độc đáo, lại
chứa đựng những ngôn ngữ bình dân và cả những tiếng lóng dân gian Pháp
mà người dịch cũng không hiểu được hết, nên không tránh khỏi những
thiếu sót. Mong bạn đọc thông cảm và chỉ bảo. (Các chú thích ở cuối trang
là của người dịch).
Tư liệu giới thiệu tác giả và tác phẩm tổng hợp từ các từ điển và sách
báo Pháp
Người dịch: HOÀNG PHONG
