nước Pháp.
Tác giả chơi chữ: plus tropicale que les Tropiques, nhiệt
đới hơn cả vùng Nhiệt đới - tức vùng Xích đạo.
Calvados: rượu mạnh
cất từ táo.
Nguyên bản viết: Bon Dieu le Nouba: một vị thần ẩm thực
của lính Bắc Phi xưa.
Nguyên bản viết: Les bruits de la quinine, và
tiếp đó lại viết: Les grosses mouches et la quinine. Chúng tôi đoán là muỗi
rừng gây bệnh sốt rét phải chữa bằng kí ninh, nên họ lấy tên thuốc để gọi
vật gây bệnh.
Tác giả muốn nhắc đến những đêm hành quân gian khổ
trong chiến tranh, với những khẩu phần gồm có món cá ngừ khó nuốt.
Nguyên bản: Luna Park, một công viên giải trí nổi tiếng thế giới lập ra
ở Hoa Kỳ từ năm 1904 trù định một chuyến dạo chơi trên mặt trăng. Năm
1909 ở Paris cũng lập ra một thứ Luna Park, nhưng đến 1948 thì đóng
cửa.
Noé, tiếng Do Thái là Noah. Theo Kinh thánh, ông là một trong
các bậc anh hùng trong Cựu ước. Noé là hậu duệ thứ mười của Adam, do
có đức tin nên được Chúa báo trước tai họa sẽ xẩy ra, nhờ vậy ông dã kịp
đóng một chiếc tầu lớn chở cả vợ con và những mẩu của muôn loài qua
khỏi cơn đại hồng thủy kéo dài suốt bốn chục ngày đêm. Ông được coi là
thủy tổ của loài người.
Chúng tôi không rõ ý của tác giả về cái tên
này. Xin tạm hiểu là “quân y sĩ tổng hợp”. Tiếng Pháp, surgeon có nghĩa
“chồi gốc”, “con nòi cháu giống”; còn tiếng Anh lại có nghĩa là “thầy
thuốc phẫu thuật”. Viên chỉ huy trạm này có chức danh major tức thầy
thuốc quân đội.
Năm 1626, khi Mỹ còn là thuộc địa của Hà Lan, thành
phố này mang tên New Amsterdam, là tên kinh đô của Hà Lan. Đến 1664,
qua tay người Anh, thành phố đổi tên là New York, là tên của quận công
York tức vua Anh James II về sau. Nước Mỹ giành được Độc lập vẫn giữ
nguyên tên thành phố này, lấy nơi đây làm thủ đô đầu tiên của Hoa Kỳ
(1789-90) và lễ đăng quang của vị Tổng thống đầu tiên Washington cũng
được tổ chức ở đây năm 1789.
Trong nguyên bản viết: Après les
heures verticales, có nghĩa đen: Sau những giờ thẳng đứng. Chúng tôi
đoán là những giờ mà hai kim đồng hồ dựng thành một đường thẳng đứng,
tức là 6 giờ, và ở đây phải là 6 giờ chiều.
Villejuif, một trong 49 tổng
của tỉnh Val-de-Marne, nằm trong vùng ngoại ô phía nam Paris.
