là một viện sĩ y khoa chuyên về thần kinh và tâm thần thuộc Viện Hàn lâm
Y học Pháp từ năm 1918.
Thuật ngữ tâm thần học gọi đây là “ám ảnh
hồi ức”, một trong những hiện tượng ám ảnh của người bệnh tâm thần.
“Ám ảnh hồi ức” là sự bận tâm nhớ lại, hết sức hình tượng và không thể
nén được về một sự kiện cực kỳ khó chịu, nhục nhã trong quá khứ, kèm theo
cảm giác đau đớn, xấu hổ và hối hận, dù người bệnh cố quên mà không thể
nào quên.
Chúng tôi tạm dịch cụm từ “ diarrhée cogitive de
libération”, trong đó tác giả đã tính từ hóa nguyên lý của Descartes:
Cogito, ergo sum (Ta suy nghĩ, vậy là ta tồn tại).
Nguyên văn: une
intouchable, tức là lớp người hạ đẳng ở Ấn Độ.
Tức Trường Mỹ Nghệ
quốc gia (Conservatoire nationale des Arts et Métiers) ở Paris. Tương tự
Trường Kỹ nghệ thực hành ở ta trước đây.
Meuse, một tỉnh trong vùng
Lorraine, mạn đông nước Pháp, giáp ranh nước Bỉ, nơi đây bị tàn phá
nặng nề trong cuộc Chiến tranh thế giới thứ nhất 1914-1918.
một tỉnh nằm trên miền tây - bắc Pháp, giáp biển Manche. Bretagne ở phía
dưới khá xa, cũng giáp với biển Manche và cả với Đại Tây Dương.
Nguyên bản: Compagnie des Corsaires Réunis, một tên hư cấu. Có lẽ
dựa theo tên một hãng tầu biển của Pháp trước đây thường chạy sang các
thuộc địa: Compagnie des Chargeurs Réunis - Công ty các nhà Bốc vác
liên hiệp, mà nhân dân ta ở Hải Phòng thời Pháp thuộc thường gọi là
Hãng Năm Sao.
Đây là một nhãn dao cạo do tác giả đặt ra, có lẽ để
nhại nhãn “Gillette”.
Đây là tên những viên tướng thực dân đã đi
chinh phục các thuộc địa: Charles Mangin (1865 - 1925) từng đánh chiếm
Congo năm 1898; Louis Faidherbe (1818 - 1889) từng là toàn quyền ở
Senégal; Joseph Galliéni (1849 - 1916), đã từng tham gia các trận đánh
chiếm thuộc địa ở Soudan và Bắc Bộ Việt Nam.
Absinthe: rượu ngải
đắng (một thứ rượu bị cấm sản xuất ở Pháp); cassis: rượu lý đen.
La
Garenne – Bezons: một thị xã ngoại vi Paris.
Pédéraste: kẻ loạn dâm
đồng giới.
Theo đạo Thiên Chúa, ngày 15-8 hằng năm là ngày lễ Đức
Trinh nữ Maria lên trời. Đây là ngày lễ trọng. Tiếng Pháp là Assomption
(Lễ Lên Trời).
Bạn đọc sẽ thấy việc này xẩy ra ở quá dưới, cách ba
