Thực ra, may mắn của anh trước hết là do anh có khả năng giữ mình
tuyệt vời. Khi đang ở thế nguy nan cùng cực, khi diễn biến các sự việc trở
nên đáng lo ngại, sẽ có gì đó báo trước cho anh biết, như thể anh có ăng
ten, và anh sẽ làm những việc cần thiết để tiếp tục cuộc đua mà không quá
sứt đầu mẻ trán. Dĩ nhiên, thấy Édouard Péricourt nằm bẹp trên vũng bùn
vào ngày 2 tháng Mười một năm 1918 với một chân bị vỡ nát, có thể ta sẽ
tự hỏi phải chăng vận may đã thay đổi, và theo chiều hướng xấu. Thực ra
không hẳn thế bởi vì anh vẫn giữ được cái chân của mình. Anh sẽ đi khập
khiễng suốt chặng đời còn lại, nhưng bằng hai chân.
Anh nhanh chóng rút thắt lưng ra rồi thắt ga rô thật chặt để cầm máu.
Rồi, kiệt sức sau nỗ lực này, anh buông tay và nằm dài ra. Anh thấy đỡ đau
hơn. Anh sẽ phải ở lại đây một lúc và anh không thích vị trí này. Anh có
nguy cơ bị pháo nổ tan xác, hoặc còn tệ hơn thế… Đó là điều mà người ta
thường nghĩ tới vào thời ấy: đêm xuống, lính Đức ra khỏi hầm hào để kết
liễu thương binh bằng dao.
Để thả lỏng cơ bắp, Édouard ngả đầu xuống bùn. Anh cảm thấy mát hơn
đôi chút. Tất cả những gì ở đằng sau, bây giờ anh lại nhìn ngược. Như thể
anh đang ở vùng nông thôn, nằm dài dưới những tán cây. Với một cô gái. Ở
cùng một cô gái là điều anh chưa từng biết đến. Những cô anh đã gặp chủ
yếu là gái nhà thổ ở gần trường Mỹ thuật.
Anh không có hứng thú lục tìm thêm trong ký ức, bởi bỗng nhiên anh
thấy cái dáng cao nghều lố bịch của Pradelle. Lúc trước, khi ngã xuống, lăn
lộn trên mặt đất vì đau đớn rồi băng bó vết thương, Édouard đã để mọi
người chạy về phía phòng tuyến Đức, thế mà trung úy Pradelle lại ở sau
anh mười mét, đứng sững, bất động, như thể chiến tranh đã ngừng lại.
Édouard thấy y từ xa, nhìn nghiêng và từ dưới lên. Tay chống nạnh, y
nhìn xuống chân mình. Cứ như thể một nhà côn trùng học đang nhìn tổ
kiến. Điềm tĩnh giữa cảnh hỗn độn. Oai vệ. Rồi, như thể công việc đã xong
xuôi hoặc không còn liên quan đến y nữa, có lẽ đã quan sát xong, y biến
mất. Một sĩ quan dừng lại khi đang xung kích để nhìn xuống dưới chân
mình, chuyện này khiến Édouard ngạc nhiên đến mức, trong một lúc, anh
