Quả nhiên "Kim Tiền đồng tử" ấy sau trở thành đức vua Nhân Tông, vị
vua thứ ba triều Trần. Hơn 20 năm sau chiến công của ông cha, ngài sẽ là
người đưa hai vai ra gánh vác sơn hà, đương đầu với hai cuộc xâm lăng của
đế chế Nguyên Mông vào thời kì hùng mạnh nhất của chúng.
Vị vua anh hùng
Trong chiến công oanh liệt chiến thắng giặc Nguyên Mông, nhân dân đời
đời suy tôn vị anh hùng dân tộc Trần Hưng Đạo, người trực tiếp cầm quân
đánh giặc. Vua Nhân Tông chính là linh hồn của cuộc kháng chiến, là chỗ
dựa vững vàng cố kết toàn dân tộc, tạo điều kiện để Trần Hưng Đạo thể hiện
được hết tài thao lược kiệt xuất của mình.
Năm 1278, ngay khi Trần Nhân Tông vừa lên ngôi, Hốt Tất Liệt lúc bấy
giờ đã thâu tóm cả Trung Hoa xưng là Nguyên Thái Tổ, sai thượng thư bộ
Lễ sang hạch hỏi vua mới An Nam. Ý rằng sao dám tự lập mà không theo
thánh mệnh của thiên triều, và bắt vua ta phải sang triều kiến. Thượng hoàng
Thánh Tông và vua lấy cớ ốm đau từ chối. Năm sau chúng lại cử thượng thư
bộ Lễ (Sài Thung) và thượng thư bộ Binh (Lương Tằng) sang, buộc nhà vua
phải đích thân sang triều cống, nếu không phải dâng "người vàng mắt ngọc"
thế thân. Để trì hoãn, vua Trần Nhân Tông cho chú họ là Trần Di Ái theo sứ
bộ Tàu sang triều cống. Hốt Tất Liệt biết rõ mẹo kéo dài thời gian của nhà
Trần, trả đũa bằng cách phong ngay cho Trần Di Ái làm An Nam quốc
vương và xuống chiếu thư: "Ngươi đã cáo bệnh không vào chầu, nay cho
ngươi được nghỉ mà thuốc thang điều dưỡng, ta đã lập chú ngươi là Di Ái
thay ngươi làm vua nước An Nam, cai trị dân chúng của ngươi." Trần Nhân
Tông đã cho quân đón lõng, tiêu diệt gọn bầu đoàn phản bội trên đường về
cùng đội quân Nguyên Mông hộ tống.
Tận dụng thời gian, Trần Nhân Tông và triều đình ra sức củng cố lực
lượng, mà trước hết là cố kết lòng người. Năm 1282, vua Nguyên sai Toa
Đô đem 50 vạn quân lấy cớ mượn đường nước ta sang đánh Chiêm Thành.
Nhà Trần đã cương quyết khước từ. Trần Nhân Tông phong cho Trần Quốc
