NGUYỄN AN
(1381 - 1456)
Tác giả thành cổ Bắc Kinh
C
ó dịp tham quan Bắc Kinh, ai cũng phải thán phục khi ngắm nhìn những
cung điện nguy nga, các lâu đài tráng lệ của thành phố châu Á này. Nhưng
dường như ít ai biết tác giả, tổng công trình sư của khu thành cổ Bắc Kinh là
Nguyễn An - một người Việt Nam.
Bị giặc bắt sang làm Thái giám
Năm 1407 ghi dấu một trang sử đau thương của nước ta. Giặc Minh lấy
cớ giúp nhà Trần diệt nhà Hồ, sang xâm chiếm nước Nam. Trương Phụ,
tướng giặc Minh thực hiện chính sách cướp sạch, phá sạch, không những vơ
vét của cải mà còn bắt các quan lại, trí thức và những người tài giỏi nước ta
sang Tầu.
Từng đoàn người lũ lượt bị giải trên đường thiên lí qua ải Bắc. Trong
đoàn người khốn khổ ấy có chàng trai Nguyễn An 25 tuổi. Anh nguyên là
một người làm nghề mộc quê ở mạn Hà Đông, phía tây Hà Nội ngày nay.
Ngay từ khi lên mười, An đã theo chân cha anh trong làng đi "ăn cơm thiên
hạ" - xây dựng các đền chùa khắp vùng Sơn Tây, Sơn Nam Thượng, Sơn
Nam Hạ... Anh chẳng nề hà làm đủ thứ việc, từ điếu đóm đến học bào, học
đẽo. Nhờ có năng khiếu bẩm sinh và chịu khó học hỏi, chẳng bao lâu
Nguyễn An đã lên bậc thợ cả, vào hàng trẻ tuổi nhất bấy giờ. Với một cây
thước tầm trong tay, anh có thể chỉ huy lắp ráp cột kèo, xây dựng cả một
ngôi đình, không xê xích một li, không sơ sểnh một chi tiết. Tiếc rằng thuở
xưa những công trình kiến trúc, điêu khắc không để lại tên tác giả, nên ngày
