ấy lần đầu là buổi vũ hội nhà phu nhân Permon, thay vì có cảm giác ghê
tởm, con lại rất bị thu hút. Con ngưỡng mộ các chiến dịch năm 1796, 1797,
đó là kiệt tác về chiến thuật hiện đại của một thiên tài quân sự. Phải thú
thực là con không hào hứng mấy với cuộc viễn chinh Ai Cập vì nó không
mang lại kết quả tốt đẹp nào mà chỉ là cái mặt nạ che giấu một tham vọng
được nổi danh. Bonaparte đã chiến đấu và giành thắng lợi ở mức mà Manus
và Pompée đã làm, song ông ta còn muốn khơi dậy tiếng vang mà không ai
làm được sau Alexandre và César. Điều đó thật tham vọng nhưng là sự
ngông cuồng đắt giá khiến tổ quốc phải tốn hàng trăm triệu và mất ba mươi
nghìn người. Về chiến dịch Marengo, đó là cuộc chiến cho thoả tham vọng
cá nhân, nó diễn ra để hỗ trợ cho cuộc đảo chính 18 Brumaire và buộc các
nước khác phải thừa nhận chính phủ Pháp: Tuy nhiên, tất cả mọi người đều
biết, ở Marengo, Bonaparte đã không chứng tỏ là tướng tài. Ông ấy đã gặp
may nhờ hai con át chủ bài, đó là Kellermann và Desaix! Còn về cuộc đảo
chính ngày 18 Brumaire, đó là một âm mưu mà thành công của nó chỉ
chứng minh sự thành công của tác giả về mặt vật chất.
Giả sử bị thất bại, âm mưu lật đổ chính phủ sẽ trở thành cuộc nổi loạn một
cuộc phản nghịch và ít nhất ba cái đầu nhà Bonaparte sẽ rơi. Ngẫu nhiên đã
cho ông ta trở về an toàn từ Alexandrie, may mắn giúp ông ta ở Marengo
và sự táo bạo đã cứu thoát ông ta ở Saint-Cloud. Tuy nhiên, một người bình
thường, không có đam mê thì không coi ba tia chớp trong cơn giông, dù
chói lọi đến mấy, để làm bình minh. Nếu con không bị ràng buộc bởi gia
đình, nếu nhà con không từng đặt chân vào triều đình thì con sẽ không e dè
mà phụ giúp ông ấy dù con chỉ thấy con người này là một kẻ mạo hiểm, chỉ
duy nhất một lần gây chiến tranh vì nước Pháp còn hai lần kia là cho chính
bản thân ông ta.
Bây giờ, để chứng tỏ con không phải là kẻ mưu mô, con xin hứa sẽ làm một
điều lớn lao thật sự cho nước Pháp. Con sẽ một lòng một dạ phục vụ ông ấy
dù ngay cả bản thân con cũng thấy ngạc nhiên, dù ông ấy còn nợ con một
