để đánh giá kết quả đạt được. Trong một số thử nghiệm, người ta thay đổi
đặc trưng của chương trình với mục tiêu là cố gắng tìm hiểu cách thiết kế
chương trình tốt hơn.
Nghịch lý khi nhân rộng chương trình này tới Malawi đã khiến chúng tôi xét
lại thành công của PROGRESA. Tính điều kiện trong chương trình
PROGRESA dựa trên giả định cơ sở là thu nhập tăng thêm không đủ và cha
mẹ cần được tạo động lực. Các nhà nghiên cứu và thực thi bắt đầu đặt câu
hỏi liệu một chương trình không điều kiện có gây được tác động tương tự
như chuyển tiền có điều kiện hay không. Một nghiên cứu do Ngân hàng thế
giới tiến hành đã chỉ ra rằng dường như tính điều kiện không hề có ý nghĩa.
Các nhà nghiên cứu hỗ trợ một khoản tiền mặt tương đương 5 đến 20 đô la
Mỹ mỗi tháng cho những gia đình có con gái trong độ tuổi đi học. Với một
nhóm, chuyển tiền thực hiện với điều kiện đứa trẻ được đăng ký đi học.
Nhóm kia không hề có điều kiện gì. Và nhóm thứ ba (nhóm đối chứng)
không nhận được sự hỗ trợ tài chính nào. Tác động khá là đáng kể (sau 1
năm, tỉ lệ bỏ học còn 11% ở nhóm đối chứng, và chỉ còn 6% trong nhóm đối
tượng được hưởng trợ cấp tiền mặt), nhưng không hề có sự khác biệt nào
giữa những người nhận tiền có điều kiện và những người được hỗ trợ không
điều kiện. Kết quả này chỉ ra rằng các bậc cha mẹ không cần bị ép mới cho
con đến trường, mà cái họ cần là được giúp đỡ về mặt tài chính.
Kết quả
tương tự cũng được tìm thấy trong một nghiên cứu so sánh chuyển tiền có
điều kiện và không có điều kiện ở Ma rốc.
Có nhiều nhân tố lý giải cho nghịch lý của chương trình chuyển tiền ở
Malawi. Có lẽ các bậc cha mẹ không thể trả tiền học phí cho con, hay cũng
có thể họ không muốn bỏ thu nhập mà con cái mình kiếm được. Dĩ nhiên,
vay mượn để lo ăn học cho đứa con mới 10 tuổi dựa trên hy vọng về thu
nhập kiếm đứa trẻ này kiếm được khi 20 tuổi quả là một điều viển vông xa
vời. Bằng cách giúp các bậc cha mẹ thoát khỏi tình trạng bần cùng, đầu óc
họ thảnh thơi để nhìn xa hơn về tương lai. Bởi vì học hành là chuyện phải bỏ
ra tiền bạc công sức ngày hôm nay (cha mẹ phải la mắng, hay lôi con mình
