Ở nhiều nước đang phát triển, những gia đình chưa có con trai cũng
thường sinh thêm con. Hãy so sánh một bé gái là con đầu lòng và có em gái
với một bé gái là con đầu lòng và có em trai. Hoàn toàn do ngẫu nhiên (ít ra
là cho đến khi công nghệ lựa chọn giới tính thai nhi ra đời), bé gái có em gái
có nhiều khả năng lớn lên trong gia đình đông anh em hơn bé gái có em trai.
Một nghiên cứu được tiến hành tại Israel tập trung vào những nguyên nhân
làm thay đổi kích thước gia đình như nói trên. Kết quả rất đáng ngạc nhiên:
gia đình có kích thước lớn dường như không có ảnh hưởng bất lợi nào đến
chuyện học hành của trẻ, ngay cả với cộng đồng người Ả Rập ở Israel vốn
phần lớn sống trong hoàn cảnh nghèo khó.
Nancy Quian thậm chí còn tìm thấy một kết quả thú vị hơn khi xem xét tác
động của chính sách một con ở Trung Quốc. Tại một số địa phương, chính
sách được nới lỏng và cho phép những gia đình có con gái đầu lòng sinh
thêm con thứ hai. Những trẻ em gái có thêm em dựa theo chính sách này
ngược lại còn được cho học hành tử tế hơn, chứ không học ít hơn,
toàn trái ngược với giả thuyết của Becker.
Một bằng chứng khác đến từ vùng Matlab, Bangladesh. Đây là nơi thực hiện
một trong những thử nghiệm ấn tượng nhất của chương trình kế hoạch hóa
tự nguyện trên thế giới. Năm 1977, người ta chọn một mẫu gồm một nửa số
hộ gia đình trong 141 ngôi làng để tiến hành chương trình tăng cường tiếp
cận kế hoạch hóa gia đình có tên là Chương trình Kế hoạch hóa Gia đình và
Sức khỏe Bà mẹ và Trẻ em
. Cứ hai tuần 1 lần, một y tá đã qua đào tạo sẽ
phổ biến dịch vụ kế hoạch hóa gia đình đến tận nhà cho bất kỳ phụ nữ nào
có gia đình trong độ tuổi sinh con và sẵn sàng tiếp thu. Y tá cũng sẽ đề xuất
hỗ trợ tiêm phòng và chăm sóc tiền sản. Có lẽ chẳng có gì đáng ngạc nhiên
khi số lượng trẻ sơ sinh giảm đi đáng kể sau khi chương trình được áp dụng.
Đến năm 1996, phụ nữ trong độ tuổi 30 - 35 tại khu vực áp dụng của chương
trình có ít hơn 1,2 con so với những người tại khu vực không áp dụng
chương trình. Một kết quả tích cực khác thu được đó là tỉ lệ tử vong ở trẻ em
giảm xuống 1/4. Nhưng vì các biện pháp can thiệp trực tiếp nhằm cải thiện
sức khỏe trẻ em cũng được thực hiện trong khuôn khổ chương trình, cho nên
