836 phụ nữ đã kết hôn ở Lusaka, Zamia phiếu miễn phí để họ tiếp cận được
ngay nhiều phương tiện ngừa thai hiện đại và được nhân viên y tế phụ trách
chương trình kế hoạch hóa gia đình tư vấn riêng. Có phụ nữ nhận phiếu
riêng, cũng có người nhận phiếu khi có chồng bên cạnh. Ashaf và Field đã
phát hiện thấy sự hiện diện của người chồng có tác động khá đáng kể: Nếu
người chồng không có mặt, khả năng những người phụ nữ này tìm đến nhân
viên kế hoạch hóa gia đình để được tư vấn sẽ tăng thêm 23%, khả năng tìm
đến phương pháp tránh thai không dễ phát hiện (chẳng hạn thuốc tiêm tránh
thai hoặc đặt vòng tránh thai) tăng thêm 38%, đồng thời nguy cơ mang thai
ngoài ý muốn cũng giảm 57% sau 9 -14 tháng tiếp theo.
Một trong
những lý do dẫn đến sự thành công của chương trình Matlab so với những
chương trình kế hoạch hóa gia đình khác có thể là vì nhân viên của chương
trình đến tận nhà thuyết phục người vợ thực hiện kế hoạch hóa gia đình khi
người chồng vắng nhà, do đó không nhất thiết phải có sự đồng ý hay tham
khảo ý kiến từ phía người chồng. Ngược lại, những phụ nữ không được tự
do đi lại vì tục che mạng (cấm phụ nữ bước ra khỏi nhà nếu không có chồng
đi cùng) sẽ phải nhờ đến sự hộ tống của người chồng mới có thể đến các
trung tâm kế hoạch hóa gia đình, và điều này ít nhiều ảnh hưởng đến quyết
định của họ.
Một lý do khác lý giải cho tầm ảnh hưởng sâu rộng của chương trình Matlab
từ rất sớm là nó thúc đẩy quá trình biến đổi xã hội diễn ra nhanh hơn.
Chuyển đổi mức sinh nhanh hay chậm không chỉ phụ thuộc vào quyết định
của người vợ hoặc người chồng mà còn chịu tác động không nhỏ từ phía dư
luận. Chuyện sinh con đẻ cái phần nào đó là một chuẩn mực tôn giáo - xã
hội nên nếu đi ngược lại với chuẩn mực đó người ta bị tẩy chay, chế nhạo
hay phải chịu các hình phạt về mặt tôn giáo. Do đó quan điểm của dư luận
về chuyện đúng sai cũng có ý nghĩa quan trọng. Tại những khu vực can
thiệp của chương trình Matlab, thay đổi về mặt xã hội diễn ra nhanh hơn bất
kỳ nơi nào khác. Những nhân viên y tế cộng đồng đầy quyết đoán và được
trang bị đầy đủ kiến thức vừa là hiện thân cho chuẩn mực mới, vừa là người
đưa tin về những thay đổi chuẩn mực đến với những người chưa biết.
