1,842,459,409 rupi (93,5 đô la Mỹ). Vậy khoản vay khoảng 5 đô la Mỹ sẽ
phình lên tới gần 100 đô la Mỹ nếu người vay không trả được trong vòng
một năm.
Tỉ lệ lãi suất quá cao này là hồi chuông báo động giục giã các công ty tài
chính vi mô hãy ra tay hành động. Ví dụ, Padmaja Reddy, CEO của
Spandana, một trong những tổ chức tài chính vi mô lớn nhất ở Ấn Độ, chia
sẻ rằng Spandana ra đời từ cuộc trò chuyện đáng nhớ của bà với một người
thu gom ve chai tại thành phố Guntur, bang Andhra Pradesh. Bà nhận ra nếu
người nhặt ve chai có vốn để mua một chiếc xe đẩy thì người đó hẳn sẽ đủ
khả năng dành dụm đủ tiền để bù lại khoản bỏ ra đó chỉ trong vài tuần do
không phải thuê xe hàng ngày. Nhưng người thu lượm ve chai không đủ tiền
mua xe đẩy. Padmaja tự hỏi: “Tại sao chẳng ai cho người thu gom ve chai
kia mượn tiền mua xe đẩy?” Padjama kể lại rằng người nhặt ve chai cho biết
ngân hàng không cho những người như bà ta vay tiền. Người phụ nữ lượm
ve chai đó có ý định vay từ những người cho vay nặng lãi, nhưng lãi suất
quá cao khiến bà ta ngại ngần. Cuối cùng, Padjama quyết định cho người
phụ nữ kia vay tiền. Người lượm ve chai sau đó đã hoàn trả đầy đủ và làm
ăn khấm khá hơn. Chẳng bao lâu sau, người ta bắt đầu xếp hàng trước nhà
Padjama để xin vay. Từ đó, Padjama thôi việc và bắt tay vào xây dựng
Spandana. Tháng 11/2010, 13 năm sau, Spadana có 4,2 triệu khách hàng vay
nợ với danh mục đầu tư đáng nể lên tới 4,2 tỉ rupi.
Câu chuyện của Padjama không khác mấy so với câu chuyên của
Muhammad Yunus, người được tôn vinh là cha đẻ của tài chính vi mô hiện
đại. Ngân hàng không mấy quan tâm đến khách hàng nghèo, bỏ trống một
thị trường béo bở để những kẻ cho vay nặng lãi và giới thương lái cho vay
với lãi suất cao ngất ngưởng. Trong bối cảnh này, tài chính vi mô là một ý
tưởng đơn giản mà hữu hiệu. Những ai không có ý định làm tiền người
nghèo đều có thể gia nhập thị trường này, tính lãi suất vừa đủ để duy trì hoạt
động cho vay và có được một khoản lợi nhuận nho nhỏ, không hơn. Tích
tiểu thành đại, giảm lãi suất cho vay xuống một ít có thể giúp thay đổi hoàn
toàn cuộc sống của người nghèo. Hãy xét trường hợp người bán hoa quả:
