Thử tưởng tượng người ta có thể vay 1,000 rupi với lãi suất khiêm tốn,
chẳng hạn 10%/tháng. Khi đó, người đó có thể mua rau quả bằng tiền mặt,
thay vì mua chịu như trước đây. Trong vòng một tháng, người này sẽ dành
dụm được 4,000 rupi (203 đô la Mỹ) kể cả phần lãi đáng ra phải trả cho
người bán sỉ, đủ để trả cho công ty tài chính tín dụng và còn thừa một ít. Từ
đó người này có thể tiếp tục phát triển công việc buôn bán và thoát nghèo
chỉ sau vài tháng. Ít ra theo lý thuyết là như vậy.
Tuy nhiên câu chuyện đơn giản trên đây đặt ra không ít câu hỏi. Có rất nhiều
người bán sỉ hoa quả ở Chennai. Tại sao không ai trong số họ hay không
một người cho vay nặng lãi nào táo bạo hạ lãi suất cho vay một chút? Người
nào dám làm điều đó hẳn đã chiếm trọn thị phần, tất nhiên vẫn thu được một
khoản lợi nhuận đáng kể. Tại sao những người bán hoa quả rong phải chờ
đợi những người như Muhammad Yunus hay Padmaja Reddy xuất hiện?
Nếu xét từ góc độ này thì dường như những người ủng hộ tài chính vi mô
còn hành động quá dè dặt. Họ nên làm nhiều hơn nữa chứ không nên dừng
lại ở việc tạo thế cạnh tranh trong một thị trường độc quyền. Hoặc ngược lại,
có thể họ quá lạc quan về tiềm năng giúp thoát nghèo của những khoản cho
vay nhỏ lẻ. Song song với những giai thoại người bán hoa quả rong trở
thành chủ vựa trái cây trên khắp các trang web của các tổ chức tài chính vi
mô, vẫn còn đó ở Chennai vô vàn những người bán trái cây nghèo khổ. Vẫn
có nhiều người không vay mượn từ các tổ chức tài chính vi mô mặc dù
không thiếu những tổ chức như vậy tại nơi họ sống. Phải chăng những người
này đang bỏ qua tấm vé giúp họ thoát nghèo, hay tài chính vi mô không màu
nhiệm như người ta vẫn nói?
CHO NGƯỜI NGHÈO VAY
Rất ít hộ nghèo vay vốn từ một tổ chức cho vay đàng hoàng như ngân hàng
thương mại hay hợp tác xã. Theo cuộc khảo sát chúng tôi tiến hành ở
