NHỮNG ĐIỂM NHẤN VI MÔ CHO MỘT
CHƯƠNG TRÌNH VĨ MÔ
Thuở mới manh nha, tín dụng vi mô ở Bangladesh được Ủy ban Hỗ trợ Khôi
phục Bangladesh (BRAC) và ngân hàng Grameen triển khai vào giữa những
năm 1970, nay đã trở thành một hiện tượng toàn cầu. Nó mở rộng đến mọi
ngõ ngách với khoảng 150 - 200 triệu người vay, chủ yếu là phụ nữ, và
chương trình còn có khả năng cấp vốn cho rất nhiều người nữa. Đôi khi
người ta mô tả tín dụng vi mô như con quái vật trong truyện thần thoại Hy
Lạp với hai vòi - một làm nhiệm vụ thu lợi nhuận, một làm nhiệm vụ công
ích xã hội, và đạt thành công ấn tượng ở cả hai vai trò. Muhammad Yunus
được trao giải Nobel Hòa Bình còn ngân hàng Grameen nhận được rất nhiều
sự khen ngợi và yêu mến của công chúng; Trong khi đó, lần phát hành cổ
phiếu ra công chúng lần đầu của MFI lớn ở Mexico là Comparatamos vào
mùa xuân năm 2007 là một chiến thắng (gây tranh cãi) về mặt thương mại.
Lần phát hành đó thu được 467 triệu đô la Mỹ cho Comparatamos mặc dù
không ít ánh mắt dư luận soi vào mức lãi suất trên 100%. (Yunus công khai
tỏ thái độ không ủng hộ, gọi CEO của Comparatamos là những kẻ cho vay
nặng lãi mới nhưng các tổ chức MFI khác đã nhanh chóng tiếp bước: Tháng
7/2010 SKS Microfiancne, tổ chức tài chính vi mô lớn nhất ở Ấn Độ cũng
phát hành cổ phiếu đợt đầu, huy động được 354 triệu đô la Mỹ).
Không có gì khó hiểu khi Yunus tỏ ra bất bình khi bị so sánh với đám cho
vay nặng lãi, tuy nhiên ở một khía cạnh (rõ ràng) nào đó tín dụng vi mô thực
chất là hoạt động cho vay được đổi mới vì mục đích xã hội. Giống như
những người cho vay nặng lãi truyền thống, các MFI cũng hoạt động dựa
trên khả năng giám sát khách hàng, nhưng họ thực hiện điều này một phần
bằng cách tập hợp những người vay quen biết nhau thành nhóm. Một hợp
đồng cho vay nhỏ điển hình thường ký với cả nhóm khách hàng, những
người này chịu trách nhiệm cho khoản vay của nhau, nhờ đó mỗi người
trong nhóm đều thanh toán khoản vay. Có tổ chức còn muốn những người
