không được giới thiệu về chương trình, tuy nhiên chỉ 1/4 khách hàng được
giới thiệu thực sự đồng ý mở tài khoản. Có lẽ hiệu quả chưa đạt đến mức
tiềm năng. Mặc dù cam kết không rút tiền nhưng không có động lực tích cực
nào thúc đẩy khách hàng thực sự tiết kiệm. Thực tế có nhiều tài khoản mở ra
nhưng rơi vào tình trạng đóng băng do không được sử dụng.
Phần lớn những người được giới thiệu không tham gia đăng ký loại hình tài
khoản nói trên. Họ lo ngại nếu không đạt mục tiêu sẽ không rút được tiền.
Pascaline Dupas và Jonathan Robinson cũng gặp phải trường hợp tương tự ở
Kenya - nhiều người rốt cuộc không chịu sử dụng tài khoản được mở sẵn,
một số thì e ngại mức phí rút tiền quá cao và không muốn tiền bị chôn trong
tài khoản. Điều này đưa đến một nghịch lý thú vị: Có nhiều cách để khắc
phục vấn đề không biết tiết chế ở con người, nhưng cách nào cũng đòi hỏi
bản thân phải có chút ý thức kiểm soát ngay từ đầu. Dupas và Robinson
minh họa rất sinh động hiện tượng này qua nghiên cứu với đối tượng là
những người bán hàng rong ở chợ Bumala, Kenya.
tiểu thương phải dừng kinh doanh khi bản thân họ (hay người thân trong gia
đình) bị ốm, cần chi trả thuốc men. Do đó, nhóm nghiên cứu nghĩ ra cách
giúp dành riêng một khoản tiết kiệm cho những trường hợp bất trắc như thế,
để mua các sản phẩm y tế phòng ngừa (ví dụ như clo hay mùng chống
muỗi). Họ liên lạc với thành viên các hội ROSCA và đề nghị tặng hộp có
khóa dùng để dành tiền cho những khi trái gió trở trời. Họ trao chìa khóa
cho một số người tham gia (lựa chọn ngẫu nhiên), còn lại trao cho nhân viên
hiện trường của tổ chức phi chính phủ giữ, người này sẽ đến mở khóa khi ai
đó cần tiền khám chữa bệnh. Tặng hộp y tế thực sự giúp người ta chi tiêu
nhiều hơn cho y tế phòng ngừa. Nhưng tặng hộp y tế có khóa thì không.
Dupas và Robinson rất ngạc nhiên với kết quả nghiên cứu này: Thực tế là
người dân không đóng nhiều tiền vào những hộp y tế đó. Họ không dùng tới
hay dùng rất ít với khoản tiền đóng vào chẳng đáng bao nhiêu. Người ta e sợ
không thể rút khoản tiền đã đóng những lúc cần tiền.
Nhìn ra vấn đề của bản thân không có nghĩa sẽ giải quyết được vấn đề đó.
Nó chỉ có nghĩa là chúng ta đoán trước được chính xác bản thân sẽ thất bại
